Έβλεπα προχτές τους ημιτελικούς αγώνες του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος και ξαναγύριζα στα παιδικά μου χρόνια, στη μεγάλη αλάνα ανάμεσα στο σπίτι μας στα Ταταύλα και την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, όπου παίζαμε μπάλα με τα Τουρκάκια, που περίμεναν με λαχτάρα έξω από την πόρτα μας γιατί εμείς είχαμε τη δερμάτινη μπάλα· αυτά παίζανε με αυτοσχέδιες χάρτινες και πάνινες. Μας σέβονταν που τη μοιραζόμαστε μαζί τους, αλλά κι εμείς ήμασταν κερδισμένοι, γιατί ήταν οι πρώτοι και καλύτεροι δάσκαλοί μας στα τούρκικα, των απαραίτητων βωμολοχιών συμπεριλαμβανομένων. Μετά, ταξίδεψα νοερά στα εφηβικά μας χρόνια που παίζαμε σχεδόν καθημερινά στη μεγάλη τσιμενταρισμένη αυλή του Η΄ Γυμνασίου, στην Κολιάτσου, στο γρασίδι της πλατείας Καλλιγά στη γειτονιά μας ή στην πελώρια χωματένια αλάνα , ανάμεσα στη Σχολή Ευελπίδων και το Πεδίον του Άρεως. Μέχρι ομάδα είχαμε στη γειτονιά, με στρογγυλή σφραγίδα και κανονικές εμφανίσεις, φανέλα, σορτσάκι και κάλτσες! Μπλε και κόκκινο τα χρώματά μας, σαν του Πανιωνίου, αλλά Αθλητική Ένωση Καλλιγά η ονομασία μας, δηλαδή ΑΕΚ!
Μεγάλη απόλαυση το ποδόσφαιρο. Βασικά να παίζεις και δευτερευόντως να βλέπεις. Δυστυχώς, στην κοινωνία του θεάματος, οι όροι αντιστράφηκαν. Πού να παίξεις μπάλα στην Αθήνα; Όλα χτίστηκαν. Όλα. Ακόμα και τα νταμάρια στα Τουρκοβούνια, που καταφεύγαμε μερικές φορές, για ορειβασία και μπάλα. Εδώ και χρόνια, πρέπει να πηγαίνεις εκδρομή για να παίξεις, δεν είναι πια το παιχνίδι, η συμμετοχή, η άθληση, μέρος της καθημερινότητάς σου χωρίς διαμεσολάβηση, μετακίνηση και κόστος. Οι γονείς πάνε τα παιδιά τους για σπορ, όπως τα πάνε στο φροντιστήριο. Ανατροπή στη ζωή με αμέτρητες συνέπειες. Εποχή της τηλεόρασης, της κατανάλωσης, της πληρωμής.
Βλέπω τα εντυπωσιακά μεγάλα και υπερσύγχρονα γήπεδα, με τα μάτριξ, τα φώτα και τα φωτοκύτταρα, τις μπουτίκ και τα φαστφουντάδικα, αλλά δεν συγκινούμαι. Μόνο οι παίκτες που τρέχουν, τριπλάρουν και σουτάρουν με συγκινούν, και μερικές φορές, κάποια ωραία χειροποίητα πανό που κρέμονται στις εξέδρες.
Το ποδόσφαιρο ξεκόπηκε από τα πόδια των εραστών του και έγινε μόνο θέαμα στα μάτια τους. Λίγοι είναι αυτοί που παίζουν μπάλα στις μεγαλουπόλεις. Ακόμα κι οι περισσότεροι νέοι το καταναλώνουν σαν θέαμα, οι δε μεγαλύτεροι το συνδέουν με πίτσα, μπίρα και τζόγο. Εκτονώνονται φωνάζοντας, βρίζοντας, τραγουδώντας ή τρώγοντας, σχολιάζοντας και στοιχηματίζοντας, ενώ εμείς εκτονωνόμασταν τρέχοντας, σπρώχνοντας, κλωτσώντας και ιδρώνοντας. Εποχή του θεάματος, είπαμε. Αλλά να ήταν μόνο αυτό…
Mafia business
Μια τεράστια «βιομηχανία» διαχειρίζεται το ποδόσφαιρο. Και το ποδόσφαιρο. Ένα σύμπλεγμα συμφερόντων, από την οικονομία μέχρι την πολιτική, που μετατρέπει το σπορ σε καζίνο, τον παίχτη σε δόλωμα και τον οπαδό σε πιόνι. Μαφίες και μαφιόζοι του τζόγου, λαθρέμποροι χρυσού και πετρελαίου και πλύστρες μαύρου χρήματος ελέγχουν τις ομάδες και κινούν τα νήματα σε αγαστή συνεργασία με τα τηλεοπτικά τραστ, τις εταιρίες αθλητικών ειδών, τις φαρμακοβιομηχανίες, τα κόμματα εξουσίας, ενίοτε με παρακρατικές συμμορίες, και τις κυβερνήσεις που εξασφαλίζουν παροχές, δάνεια, φοροαπαλλαγές και κρατική προστασία. Δεν λείπουν οι εξαιρέσεις, αλλά τα «πλαίσια» και οι «κανόνες» είναι ίδιοι για όλους.
Το ελληνικό ποδόσφαιρο έχει τα χάλια του, από κάθε άποψη. Από τότε που από ερασιτεχνικό έγινε εταιρικό, καταβαραθρώνεται συνεχώς. Οι όποιες αναλαμπές του στον αγωνιστικό χώρο, απλά συσκοτίζουν τη θλιβερή του πραγματικότητα. Νταβατζιλίκια, ξέπλυμα, υπεξαιρέσεις, απάτες και στημένα παιχνίδια, είναι η κύρια πλευρά της πραγματικότητάς του. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά εδώ το κακό παράγινε, συμβάλλοντας στην παρακμή και διάλυση της χώρας. Οι παράγοντες που έπρεπε να είναι φυλακή σε μια ευνομούμενη κοινωνία, λύνουν και δένουν. Δισεκατομμύρια δόθηκαν στις Ανώνυμες Εταιρίες, με αποφάσεις υπουργικές, αλλά και φωτογραφικούς νόμους που ψηφίστηκαν στο Κοινοβούλιο. Χωρίς έλεγχο, χωρίς επιστροφή. Εντελώς χαριστικά. Όχι μόνο σε ζεστό χρήμα, αλλά και σε «είδος». Δημόσιες εκτάσεις, τυχερά παιχνίδια και εμπορικά ολιγοπώλια εκχωρήθηκαν στους μεγαλοπαράγοντες για την ισχυροποίησή τους. Ανεξάρτητα από τη γενικότερη δράση τους και το ποινικό τους μητρώο. Κι αυτοί συνεχίζουν το κοινωνικό τους έργο, συντηρώντας στρατούς που κρατούν υπό έλεγχο σημαντικό μέρος του πιο δυναμικού ρεύματος της νεολαίας. Ακόμα και οι πολιτικοποιημένοι οπαδοί, δεν ξεφεύγουν από τη σφαίρα επιρροής των ιδιοκτητών των ομάδων που «επενδύουν» σε παίκτες ή χτίζουν γήπεδα, όχι, βέβαια, σε δική τους γη ή με δικά τους χρήματα!
Γήπεδα φιλέτα
Ο υποβιβασμός της ΑΕΚ στη Γ΄ Εθνική κατηγορία και του Άρη Θεσσαλονίκης στη Β΄, είναι αποτέλεσμα αυτής της κατάντιας, αυτής της σαπίλας που κατατρώει το ελληνικό ποδόσφαιρο. Λίγο να μπλοκαριστούν, από την εσωτερική φαγωμάρα τους ή από άλλες συγκυρίες, εκτινάσσονται στον αέρα σαν λάσπη. Βλέπε Ψωμιάδηδες και Τροχανάδες που είναι ο κανόνας. Βλέπε τον υπόδικο Βωβό, που ήταν ιδιοκτήτης της ομάδας μπάσκετ του Αμαρουσίου και διεκδικούσε μεγάλο κομμάτι από την πίτα του Βοτανικού σε συνεργασία με τον Παναθηναϊκό, την κυβέρνηση, μερικά δημοσιογραφικά συγκροτήματα και τη δημοτική αρχή της πόλης, συνεπικουρούμενος από οργανωμένους «φιλάθλους».
Παίρνουν τα σπίτια χιλιάδων ανθρώπων, αλλά παραχώρησαν δωρεάν το γήπεδο Καραϊσκάκη στους ολιγάρχες. Οι άνθρωποι σπρώχνονται για μια σακούλα ζαρζαβατικά στις λαϊκές, αλλά ο περιφερειάρχης Σγουρός βιάστηκε να δωρίσει 20 εκατομμύρια ευρώ (!!!) για το νέο γήπεδο της ΑΕΚ, πάλι στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ευτυχώς που ο Παναθηναϊκός γύρισε στη Λεωφόρο.
Και το Ολυμπιακό Στάδιο, που κόστισε δισεκατομμύρια και η συντήρηση του στοιχίζει ένα σκασμό λεφτά, θα σαπίσει εγκαταλειμμένο, για να γίνουν τα χατίρια των επιχειρηματιών που είναι κώλος και βρακί με την εξουσία. Αλλιώς, πώς θα γίνει το ξέπλυμα; Πώς θα φαγωθούν τα εργολαβικά; Πώς θα στεριώσει η εξουσία τους και πώς θα διαιωνιστεί ο έλεγχος των οπαδών;
Ομάδες και εξουσία
Οι εφοπλιστές του Ολυμπιακού προχωρούν παραπέρα. Αφού όλα είναι σε διάλυση. Γιατί να ασκούν πολιτική έμμεσα; Έχουνε τους πολιτικούς στην κωλότσεπη, γιατί να μην αναλάβουν και το Δήμο Πειραιά, να διευρύνουν το πελατολόγιό τους, να γίνουν οι ίδιοι σε πιο μαζική κλίμακα εργοδότες για να έχουν σε μεγαλύτερη εξάρτηση τους οπαδούς τους, να διαχειρίζονται άμεσα τα κρατικά κονδύλια για το πρώτο λιμάνι της χώρας και να διαπραγματεύονται με τους Κινέζους της Cosco, τα εμπορεύματα των οποίων θέλουν να διακινούν με τα πλοία που κατασκευάζουν στα ναυπηγεία της Κίνας.
20.000 Παοκτσήδες κατέβηκαν με πούλμαν στην Αθήνα, για ένα αγώνα υπό βροχήν. Παιδιά από ταλαιπωρημένες οικογένειας στην πλειονότητά τους, γεμάτα όρεξη για ζωή, με παρόν σκάρτο και μέλλον αβέβαιο, που δεν έχουν μέχρι στιγμής κάνει το ίδιο δυναμικά την εμφάνιση τους στα μέτωπα της αντιπαράθεσης με το καθεστώς που καταστρέφει ή ξεπουλάει την Ελλάδα ολόκληρη. Κι εδώ μιλάμε για ένα από τα πιο πολιτικοποιημένα φίλαθλα ρεύματα της χώρας. Που βγαίνει δυναμικά και αντιφασιστικά, αλλά βασικά μέσα στα όρια του ποδοσφαίρου.
Δεν είναι τυχαίο ότι δίνουν τις παγκόσμιες διοργανώσεις εκεί που υπάρχουν οι πιο φτωχοί, στη Νότια Αφρική και τη Βραζιλία. Η διεθνής μαφία του ποδοσφαίρου επεκτείνει την επιρροή της στους πιο πολυπληθείς κρίκους της αλυσίδας με τους περισσότερους φτωχούς. Προτεραιότητα στα γήπεδα που χρειάζονται οι τράπεζες, οι επενδυτές, οι εργολάβοι και οι πολιτικοί για να διακινούν το χρήμα και να ελέγχουν την κοινωνική συμπεριφορά. Μερικές χιλιάδες άστεγοι παραπάνω και μερικοί νεκροί ή φυλακισμένοι δεν θα σταματήσουν την ανάπτυξη. Πόσοι ενδιαφέρθηκαν να δουν φωτογραφίες με τους σκοτωμένους από την αστυνομία στις φαβέλες και πόσοι θα παρακολουθήσουν τις μεγάλες φιέστες στα πανάκριβα γήπεδα; Οι νομοταγείς πολίτες κάθονται αναπαυτικά στον καναπέ τους, βλέπουν τους πολυδιαφημισμένους αστέρες της μπάλας, τζογάρουν, απορροφούν τα διαφημιστικά μηνύματα, ναρκώνουν τη σκέψη τους και συνεχίζουν τη ζωή τους μέσα στις προδιαγραφές του συστήματος. No problem.
Ο αθλητισμός είναι πηγή ζωής, είναι παράγοντας υγείας, ψυχικής και σωματικής. Είναι χαρά θεού. Πώς θα επιστρέψει στην κοινωνία χωρίς αγκάθια και δηλητηριώδη ερπετά; Υπάρχει δυνατότητα για λαϊκό εναλλακτικό αθλητισμό; Να άλλη μια σπαζοκεφαλιά για τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι ακόμα μπορεί ο κόσμος να γίνει καλύτερος!
Στέλιος Ελληνιάδης
