Η μόνη ρεαλιστική απάντηση στον εκβιασμό
του Γιώργου Τοζίδη
Τους τελευταίους μήνες η κοινωνία της Θεσσαλονίκης, και ιδιαίτερα τα φτωχά λαϊκά στρώματα, βρίσκονται σε καθεστώς ιδιότυπης ομηρίας από τους πλουσιοπάροχα αμειβόμενους μετόχους του ΟΑΣΘ με πρόσχημα τη μη καταβολή των επιχορηγήσεων που προβλέπονται από τις ληστρικές συμβάσεις του 2001 (Ν. 2898/2001) και του 2008 (Ν. 3652/2008) αλλά και τις, χωρίς αντίλογο, αποφάσεις του διαιτητικού δικαστηρίου. Οι μέτοχοι του ΟΑΣΘ εκβιάζουν την κυβέρνηση με «ακούσιους» συνεργούς τους εργαζόμενους και όπλα τους την αδιαφάνεια των οικονομικών στοιχείων και την απουσία οποιουδήποτε ελέγχου από το Ελληνικό Δημόσιο.
Κέρδη εκατομμυρίων ευρώ
Παρά το γεγονός ότι η πρόσβαση στα οικονομικά στοιχεία για τον ΟΑΣΘ είναι εξαιρετικά δύσκολη (π.χ. στη σχετική ιστοσελίδα του οργανισμού δεν υπάρχει καμιά αναφορά σε αυτά, ενώ μετά τις κινητοποιήσεις των Επιβατών Θεσσαλονίκης άλλαξε και ο τρόπος δημοσίευσης στο ΦΕΚ της ετήσιας επιχορήγησης), από τα ΦΕΚ των προηγούμενων ετών και τους ισολογισμούς των ετών 2008-2010, προκύπτουν τα ακόλουθα:
1. Το σύνολο των επιχορηγήσεων που καταβλήθηκαν στον ΟΑΣΘ την περίοδο 2003-2011 ανήλθε σε 1 δισ. ευρώ περίπου. Την ίδια περίοδο οι μέτοχοι του ΟΑΣΘ εισέπραξαν 126 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο για την τριετία 2009- 2011 (την περίοδο της οικονομικής κρίσης) το επιχειρηματικό κέρδος τους ανήλθε σε 49 εκατ. ευρώ.
2. Η ετήσια αντισταθμιστική καταβολή (δηλαδή η κρατική επιχορήγηση) αυξήθηκε την περίοδο 2003-2011 κατά 93% (από 62.758.003,44 σε 121.180.587,58 ευρώ). Την ίδια περίοδο, τα ετήσια έσοδα του ΟΑΣΘ παρέμειναν σταθερά μέχρι το 2010 (περίπου στα 50 εκατ. ευρώ) και μόνο το 2011 αυξήθηκαν κατά 10 εκατ. ευρώ (60.769.140,26 ευρώ) λόγω της αύξησης της τιμής των εισιτηρίων.
Όμηροι τα φτωχά λαϊκά στρώματα
Σε μια περίοδο που η ελληνική κοινωνία οδηγείται στη φτώχεια και την εξαθλίωση, σε μια περιοχή που η ανεργία ξεπερνά το 30% και στη νεολαία το 60%, οι μέτοχοι του ΟΑΣΘ δεν είναι ικανοποιημένοι με τα 50 εκατ. ευρώ που εισέπραξαν την τριετία 2009-2011 (που στην 5ετία έχουν ξεπεράσει τα 80 εκατ.) και εκβιάζουν την κυβέρνηση με ομήρους τα φτωχά λαϊκά στρώματα που είναι οι βασικοί χρήστες των αστικών συγκοινωνιών.
Ο εκβιασμός των μετόχων του ΟΑΣΘ δεν έχει ως κύριο στόχο την είσπραξη της δημόσιας επιχορήγησης. Ο στόχος τους είναι να διασφαλίσουν ότι: 1) Η έκδοση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου θα γίνεται από τους ίδιους ώστε να συνεχισθεί η αδιαφάνεια στη λειτουργία και κυρίως στα έσοδα του οργανισμού και 2) η εφαρμογή της ευρωπαϊκής Οδηγίας για την απελευθέρωση των αστικών συγκοινωνιών δεν θα αποβεί σε βάρος των συμφερόντων τους.
Η μόνη ρεαλιστική απάντηση στον εκβιασμό των μετόχων του ΟΑΣΘ είναι η καταγγελία της σύμβασης και ο δημόσιος έλεγχος των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Στο άρθρο 8 του Ν. 2898/2001 (άρθρο δεύτερο της οικονομικής συμφωνίας Ελληνικού Δημοσίου-ΟΑΣΘ) περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο τα περιουσιακά στοιχεία του ΟΑΣΘ, είτε κατά τη λήξη της σύμβασης είτε σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης (άρθρο 13 της οικονομικής συμφωνίας): καταβάλλεται αποζημίωση ίση με την αναπόσβεστη αξία των περιουσιακών στοιχείων του ΟΑΣΘ τα οποία κατά την 31/12/2010 ανέρχεται σε 82.140.977,28 ευρώ. Δηλαδή, αν την 01/01/2011 καταγγελλόταν η σύμβαση, θα έπρεπε οι μέτοχοι του ΟΑΣΘ να αποζημιωθούν με το παραπάνω ποσό που αντιστοιχεί σε επιχειρηματικό κέρδος πέντε ετών περίπου.
Έλεγχος των οικονομικών
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπογράφοντα, η σημερινή αξία των περιουσιακών στοιχείων έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς την τριετία 2011-2013, ήταν ελάχιστες οι αγορές νέων λεωφορείων που είναι τα βασικά περιουσιακά στοιχεία του οργανισμού. Επιπλέον, είναι άγνωστο τι θα προκύψει από έναν σε βάθος οικονομικό έλεγχο των οικονομικών του ΟΑΣΘ, καθώς το πόρισμα του προηγούμενου ελέγχου για τις χρήσεις 2004-2006 παραμένει ως επτασφράγιστο μυστικό στα συρτάρια του υπουργείου Οικονομικών.
Εάν όμως η κυβέρνηση, που δεν διστάζει να καταγγείλει και να καταργήσει τις συμβάσεις που κατοχυρώνουν εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, στέκεται παρακλητικά απέναντι στους μετόχους του ΟΑΣΘ, η ολιγωρία της ριζοσπαστικής Αριστεράς να αναδείξει, διεκδικήσει και απαιτήσει το δημόσιο έλεγχο των αστικών συγκοινωνιών, κινητοποιώντας τους φορείς και την κοινωνία της Θεσσαλονίκης, είναι ενδεικτική του μη «παραγωγικού» τρόπου με τον οποίο ασχολείται με τα κοινωνικά προβλήματα.
