Ανάμεσα στον αρχαιοελληνικό μύθο και την πολιτική – Ξαναδιαβάζοντας Ζαν-Πιερ Βερνάν
Με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του Ζαν-Πιερ Βερνάν (4 Ιανουαρίου1914 – 9 Ιανουαρίου 2007), τα ερωτήματα που έθεσε ο κορυφαίοs ελληνιστής του 20ού αιώνα παραμένουν πάντοτε επίκαιρα. Mε βάση το ταξίδι του στις ποικίλες πλευρές της αρχαίας ελληνικής σκέψης, τα προσωπικά του βιώματα και τα πολιτικά γεγονότα της εποχής του, δεν έπαψε ποτέ να προβληματίζεται για τη θέση του διανοούμενου σε στιγμές κρίσης. Δηλαδή, για το πώς αντιμετωπίζει και συνδυάζει κανείς την προσωπική του πορεία και στάση, σε σχέση με τα θεμελιώδη ζητήματα του καιρού του, όπως και για τη βοήθεια που μπορεί να παράσχει η μελέτη του παρελθόντος στην αντιμετώπιση του παρόντος.
Οι τρόποι που διατυπώθηκαν τα ερωτήματα αυτά παρουσιάζονται με ιδιαίτερα γλαφυρό ύφος στα δύο βιβλία, με τον σχεδόν ομώνυμο τίτλο, το Μύθος και πολιτική του 1996 (που δημοσιεύτηκε στα ελληνικά με τίτλο Ανάμεσα στον μύθο και την πολιτική, σε μετάφραση Μ. Γιόση, Εκδ. Σμίλη 2003) και το Διασχίζοντας τα σύνορα. Ανάμεσα στον μύθο και την πολιτική ΙΙ του 2004 (που δημοσιεύτηκε στα ελληνικά με τίτλο Περί ορίων. Ανάμεσα στον μύθο και την πολιτική, σε μετάφραση Μ. Γιόση, Εκδ. Σμίλη 2008), όπου ο Βερνάν, απευθυνόμενος στο ευρύ κοινό, εκθέτει τις επιστημονικές αλλά και τις προσωπικές ατραπούς ή λεωφόρους που διέσχισε, οι οποίες και διαμόρφωσαν την ανθρωπολογική του προσέγγιση στην ελληνική αρχαιότητα.
Ιδιαίτερη σημασία για την κατανόηση της καταλυτικής επίδρασης του έργου του στην ανανέωση των αρχαιογνωστικών σπουδών αλλά και στην αναζήτηση της δική μας θέσης στη διαδρομή της ανθρώπινης ιστορίας, έχει η λέξη Ανάμεσα του τίτλου. Ανάμεσα στο μύθο (δηλαδή την αρχαιοελληνική μυθική σκέψη και τις επεξεργασίες που οδήγησαν στον αρχαιοελληνικό Λόγο) και την πολιτική (που σημαίνει τόσο το πολιτικό πεδίο, σε όλο του το πολυδαίδαλο εύρος, όσο και την πολιτική πράξη). Αλλά και ανάμεσα στην Ετερότητα και την Ταυτότητα, τόσο στην σκέψη και την πράξη της αρχαίας Ελλάδας, όσο και στη σημερινή πραγματικότητα της Ευρώπης· ανάμεσα στην ισότητα και τη συμμετρία της πόλεως και τις ακρότητες της διονυσιακής έκστασης που αφομοιώθηκαν ως τραγικός λόγος και θέατρο από τη δημοκρατία· τη μνήμη ως αλήθεια που ξεπερνά τα όρια του χρόνου και του θανάτου και τη λήθη ως άρνηση της αλήθειας, ως απόλυτος πολιτικός και κοινωνικός θάνατος· ανάμεσα στην αριστερή και αντιστασιακή πολιτική στράτευση και την κριτική στις αριστερές αγκυλώσεις και στα αδιέξοδα. Ο αναγνώστης καλείται να στήσει τις δικές του γέφυρες, ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό επίπεδο, ανάμεσα στους δύο αντίθετους αλλά συναρτώμενους πόλους της συμβολικής λειτουργίας, που είναι το νοητικό και ψυχικό χαρακτηριστικό των ανθρώπινων πολιτισμών και της Εκκλησίας του Δήμου, που είναι η ελληνική πολιτική απάντηση στις αντιφάσεις και τις αμφισημίες των ανθρώπινων κοινωνιών.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων με γενικό τίτλο Νέες επισκέψεις σε παλιά κείμενα-Θεωρία, Ιστορία, τέχνη, που οργανώνει ο Χώρος Ιδεών, Συναντήσεων και Πολιτισμού Δρόμος (Ανδρονίκου 18 & Κων/πόλεως Ρουφ – στάση μετρό Κεραμεικός) η πανεπιστημιακός Αριάδνη Γκάρτζιου-Tάττη μιλά με θέμα: Ανάμεσα στον αρχαιοελληνικό μύθο και την πολιτική-Ξαναδιαβάζοντας Ζαν-Πιερ Βερνάν, την Τρίτη 4 Μαρτίου 2014, στις 20:00
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ Η ελληνική σκέψη-μια συζήτηση με τον Ζαν Πιερ Βερνάν από τα Αρχεία της Ανωτάτης Σχολής Κοινωνικών Σπουδών του Παρισιού, με ελληνικούς υπότιτλους.
Θα ακολουθήσει συζήτηση.
Την Τρίτη, 11 Μαρτίου, στις 20:00 στο Χώρο Ιδεών, Συναντήσεων και Πολιτισμού Δρόμος (Ανδρονίκου 18 & Κων/πόλεως Ρουφ-στάση μετρό Κεραμεικός) μιλά ο Δημήτρης Κυρτάτας με θέμα: Το τέλος της αθηναϊκής δημοκρατίας: ξαναδιαβάζοντας τις απόψεις του GEM de Sainte Croix.
Ποια είναι η Αριάδνη Γκάρτζιου-Tάττη
Η Αριάδνη Γκάρτζιου-Tάττη γεννήθηκε στα Γιάννενα, σπούδασε Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και πήρε το διδακτορικό της δίπλωμα από την Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (École des Hautes Études en Sciences Sociales) του Παρισιού. Η διδακτορική της διατριβή, με διευθυντή σπουδών τον Πιέρ Βιντάλ-Νακέ, είχε ως θέμα την «ανολοκλήρωτη ηρωική μορφή» του Πάρη στην Ιλιάδα και στους τραγικούς ποιητές. Είναι καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η έρευνα και η διδασκαλία της σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο εστιάζονται στην ομηρική, τραγική και κωμική ποίηση με επίκεντρο την ερμηνεία της μυθικής, θρησκευτικής και ανθρωπολογικής σκέψης των αρχαίων Ελλήνων.
Τα δημοσιεύματά της αφορούν, μεταξύ άλλων, σε προβλήματα της μαντείας στην αρχαία Ελλάδα, στη θεϊκή μορφή του Ποσειδώνα, στη χρήση του μύθου στην τραγωδία, την κωμωδία και το σατυρικό δράμα, στον Ορφισμό, αλλά και σε θέματα πρόσληψης της ελληνικής αρχαιότητας από τη σύγχρονη Ελλάδα.
Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Centre International d’Étude de la Religion Grecque Antique (CIERGA, Διεθνές Κέντρο Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Θρησκείας), μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Métis, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεθνούς Ινστιτούτου Aρχαίας Iστορίας Sosipolis, μέλος του Κέντρου Ομηρικών Σπουδών (Centre des Études Homériques-Grenoble) του Κέντρου Οδυσσειακών Σπουδών-Ιθάκη και της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων.
