του Σαράντου Αλεξανδρή*
Την ώρα που η δικομματική συγκυβέρνηση μαζί με τη Διοίκηση της ΔΕΗ προχωρούν τις διαδικασίες για το ξεπούλημα της Επιχείρησης, προετοιμάζουν τη λήψη νέων περικοπών και έχουν θέσει σε επίταξη τους εργαζόμενους, την ίδια ώρα έχουμε την εκδήλωση θανατηφόρων ατυχημάτων στη ΔΕΗ και ιδιαίτερα στους χώρους των ορυχείων σε Μεγαλόπολη και Δυτική Μακεδονία.
Τα πρόσφατα θανατηφόρα ατυχήματα φέρνουν με τραγικό τρόπο στην επιφάνεια την έλλειψη των μέτρων ασφαλείας στη μεγαλύτερη Δημόσια Επιχείρηση της χώρας και μας θυμίζουν ότι τα εργατικά ατυχήματα αποτελούν μεγάλη μάστιγα για τους εργαζόμενους της ΔΕΗ, οι οποίοι εργάζονται σε ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες.
Οι αιτίες της εκδήλωσης των ατυχημάτων κυρίως οφείλονται στην απουσία της τήρησης της νομοθεσίας και των κανόνων προστασίας της υγείας και ασφάλειας στην εργασία ακόμη και από οργανωμένες Επιχειρήσεις όπως η ΔΕΗ. Η απουσία σε μόνιμη και σταθερή βάση ελέγχου εφαρμογής της νομοθεσίας από ΣΕΠΕ και Επιθεώρηση Μεταλλείων, που οι κυβερνήσεις τις έχουν πλήρως απαξιώσει και απογυμνώσει από προσωπικό και μέσα, συμβάλλει στα παραπάνω.
Τα τελευταία χρόνια σοβαρό παράγοντα εκδήλωσης ατυχημάτων αποτελεί η έλλειψη εργατοτεχνικού προσωπικού που οδηγεί στην εντατικοποίηση της εργασίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητα των εργαζομένων να αντιμετωπίζουν έκτακτα περιστατικά. Ταυτόχρονα με την έλλειψη μόνιμου εργατοτεχνικού προσωπικού, η εκτέλεση εργασιών από εταιρίες εργολάβων με μειωμένη τεχνική αποτελεσματικότητα στη συντήρηση των εγκαταστάσεων των Μονάδων και του πάγιου εξοπλισμού των Ορυχείων, συμβάλλει στην εκδήλωση των ατυχημάτων. Τέλος, σε συνάρτηση με τα παραπάνω, η απαξίωση, οι πολιτικές ιδιωτικοποίησης και εφαρμογής αντεργατικών μέτρων στις εργασιακές σχέσεις και τα εργασιακά δικαιώματα, έχει το δικό της μερίδιο στα ατυχήματα.
Ακόμη χειρότερη εμφανίζεται η κατάσταση για τους εργαζόμενους στις εταιρίες των εργολάβων που έχει παραχωρήσει εργασίες η ΔΕΗ, οι οποίες δεν τηρούν στοιχειωδώς την εργατική νομοθεσία και μέτρα ασφαλείας κι έχουμε σαν αποτέλεσμα την εκδήλωση μικρών και μεγάλων ατυχημάτων.
Ανατροπή στη σκέψη και στις πρακτικές
Είναι άδικο για τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους να εξακολουθούν να υφίστανται συνθήκες που θέτουν καθημερινά, κάθε στιγμή, κάθε λεπτό σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλειά τους. Δυστυχώς όμως, στους καθημερινούς εργασιακούς ρυθμούς, ακόμη και η απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής γρήγορα ξεχνιέται και τα μέτρα ασφαλείας χαλαρώνουν με την πάροδο λίγων ημερών, είτε με ευθύνη των αρμοδίων της επιχείρησης είτε και με ευθύνη των ίδιων των εργαζομένων.
Είναι απαραίτητο να υπάρξει μια ανατροπή στη σκέψη, τη νοοτροπία και την πρακτική μας πάνω σ’ αυτό το ζήτημα.
Δεν θα καθορίζει η αγορά ή το κόστος παραγωγής το ύψος των δαπανών για τη λήψη μέτρων προστασίας της Υγείας και Ασφάλειας. Δεν πρέπει να μας ενδιαφέρει το περιθώριο κέρδους και η επίτευξη της ανταγωνιστικότητας που τελικά υποτιμά ή ανέχεται τον θάνατο και το σακάτεμα τόσων ανθρώπων.
Αυτό θα το προσδιορίσουν οι ανάγκες πλήρους ασφάλειας στην εργασία.
Η κυβέρνηση και η ΔΕΗ πρέπει να πιεστούν πιο αποφασιστικά και να αναγκαστούν να εφαρμόσουν τη νομοθεσία. Η ΔΕΗ δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις στην πρόληψη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα μέτρα που λαμβάνει είναι επαρκή και κυρίως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στην επιτήρηση εφαρμογής.
Σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει μία υπολανθάνουσα αντίληψη «τρομοκρατίας» κατά εργαζομένων που εκφράζουν αντιρρήσεις να εκτελέσουν εργασίες σε χώρους που διαπιστώνουν ότι δεν τηρούνται τα μέτρα ασφάλειας, ενώ αντιθέτως, επιβραβεύονται οι δήθεν «τολμηροί», όταν εκτελούν εργασίες θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των παραπάνω αποτελεί το γεγονός ότι λίγες μέρες μετά το πρόσφατο θανατηφόρο ατύχημα στο Ορυχείο της Μεγαλόπολης, η Τοπική Διεύθυνση του ΛΚΜ χρησιμοποιεί ως μπαμπούλα εκφοβισμού την επίταξη των εργαζομένων και σε σχετικές παρεμβάσεις εκπροσώπων των εργαζομένων στέλνει καθημερινά αναφορά στην παραπάνω Ιεραρχία.
Το ζήτημα των συνθηκών προστασίας της Υ+Α πρέπει να είναι βασικό θέμα στην ατζέντα των διεκδικήσεων και της δράσης των Συνδικάτων. Δεν πρέπει να υπάρχει εργασιακός χώρος που να μην έχει Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας (Ε.Υ.Α.Ε). Δεν πρέπει να διεξάγεται εργασία όταν δεν εξασφαλίζονται απόλυτα οι όροι ασφάλειας.
Διαρκής κινητοποίηση του σ.κ.
Η προσπάθειά μας αυτή δεν πρέπει να περιοριστεί σε αυτό καθαυτό το ζήτημα των μέτρων προστασίας της Υ+Α, που είναι σημαντικότατο, αλλά δεν αρκεί.
Τα τελευταία ατυχήματα αναδεικνύουν και άλλη μια ουσιώδη πλευρά: Την επίπτωση των πολιτικών της απορρύθμισης της αγοράς εργασίας και της χρόνιας απαξίωσης της ΔΕΗ στην αύξηση των εργατικών ατυχημάτων (επιδείνωση εργασιακών σχέσεων, πάγωμα προσλήψεων, χρησιμοποίηση έκτακτου ανειδίκευτου προσωπικού, εργολαβοποίηση, ελλιπής συντήρηση εξοπλισμού, έλλειψη ανταλλακτικών, κλπ.) που είναι παράγοντες που σπρώχνουν πολλές φορές εργαζόμενους να παίζουν τη ζωή τους κορώνα – γράμματα.
Άρα η προσπάθεια του σ.κ. πρέπει να κατευθύνεται στο σύνολο των όρων που καθορίζουν τις εργασιακές σχέσεις και τις εξελίξεις απαξίωσης, διάλυσης και ξεπουλήματος της ΔΕΗ με στόχο την απόκρουση και απαλλαγή από τη βαρβαρότητα των μνημονιακών πολιτικών.
Η κατάσταση δεν μπορεί να παραμείνει όπως έχει σήμερα. Δεν μπορεί κάθε φορά με αφορμή ένα εργατικό ατύχημα να αναλαμβάνουμε κάποιες δράσεις και μετά να εφησυχάζουμε.
Αυτή η τραγωδία απαιτεί τον «από μηχανής θεό της», που είναι η διαρκής κινητοποίηση των συνδικάτων.
* Ο Σαράντος Αλεξανδρής είναι μέλος του Δ.Σ του Σωματείου Ορυχείων -Σταθμών ΔΕΗ Μεγαλόπολης
