Η Ονδούρα των 9 εκατομμυρίων κατοίκων είναι μία από τις χώρες που εδώ και πάνω από μια δεκαετία έχουν μπει στο στόχαστρο των ΗΠΑ, οι οποίες προσπαθούν να ανακτήσουν τον έλεγχο στην «πίσω αυλή» τους. Η αρχή έγινε με το πραξικόπημα του 2009, που οργανώθηκε υπό την άμεση επίβλεψη της Χίλαρι Κλίντον και είχε σαν αποτέλεσμα την ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Μανουέλ Ζελάγια (ο οποίος ενοχλούσε την Ουάσιγκτον λόγω των στενών δεσμών του με τη Βολιβία, τη Βενεζουέλα και την Κούβα). Ακολούθησε ένα όργιο τρομοκρατίας και παρακρατικής βίας, αν και μόνο η δολοφονία της ιθαγενούς ακτιβίστριας Μπέρτα Κάσερες το 2016 διαπέρασε τα φίλτρα των δυτικών ΜΜΕ*. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα 7 πρώτα χρόνια μετά το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα δολοφονήθηκαν, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 125 στελέχη και ακτιβιστές του ιθαγενικού κινήματος και των οργανώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα…
Οι λαϊκές τάξεις έλπιζαν ότι οι εκλογές του Νοεμβρίου 2017 θα άλλαζαν αυτήν την κατάσταση: πόνταραν στον Σαλβαδόρ Νασράλα, ο οποίος τέθηκε επικεφαλής της «Συμμαχίας της Αντιπολίτευσης Ενάντια στη Δικτατορία», ενώ υποστηρίχθηκε και από τον ανατραπέντα νόμιμο πρόεδρο Μανουέλ Ζελάγια. Πράγματι, η εθνική εφορευτική επιτροπή ανακοίνωσε το σαφές προβάδισμα του υποψηφίου της Συμμαχίας και χιλιάδες πολίτες πανηγύριζαν ήδη στους δρόμους, όταν παρενέβη η αμερικανική πρεσβεία: οι υπεύθυνοι «πείστηκαν» να διακόψουν την καταμέτρηση για δύο ημέρες, και τελικά ανακήρυξαν πρόεδρο τον εκλεκτό των ΗΠΑ Χουάν Ορλάντο Χερνάντεζ (JOH)**. Το νέο, θεσμικό αυτή τη φορά, πραξικόπημα δεν πτόησε τις λαϊκές τάξεις και τους ιθαγενείς: οι κινητοποιήσεις από τα τέλη του 2017 κουρέλιασαν την όποια νομιμοποίηση είχε το αμερικανοστήρικτο διεφθαρμένο καθεστώς, και συνεχίστηκαν αμείωτες παρά την αιματηρή καταστολή (43 δολοφονημένοι μέσα σε ενάμιση χρόνο).
Πυρ εναντίον των διαδηλωτών
Το κύμα διαμαρτυρίας φούσκωσε ιδίως το τελευταίο δίμηνο, αφότου ο JOH ανακοίνωσε «μεταρρυθμίσεις» (διάβαζε ιδιωτικοποιήσεις) στην υγεία και την παιδεία. Ήδη η δυσαρέσκεια είχε χτυπήσει κόκκινο αφότου επιβεβαιώθηκε και επίσημα αυτό που ήταν κοινό μυστικό: ο αδελφός του προέδρου αποδείχθηκε ότι ήταν επικεφαλής καρτέλ εμπορίας ναρκωτικών, ενώ και ο ίδιος ο πρόεδρος θεωρείται ύποπτος στην ίδια υπόθεση. Αλλεπάλληλες γενικές απεργίες και μαζικές διαδηλώσεις, στις οποίες ενώθηκαν οι εργαζόμενοι, οι ιθαγενείς και η σπουδάζουσα νεολαία, ανάγκασαν τελικά την κυβέρνηση να πάρει πίσω τα αντιδραστικά σχέδιά της. Ήταν όμως ήδη αργά: το «πεζοδρόμιο» είχε πολιτικοποιήσει τα αιτήματά του, απαιτώντας την παραίτηση του JOH και τη διεξαγωγή ελεύθερων και αβίαστων εκλογών για την ανάδειξη νέας Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης.
Το καθεστώς επιχείρησε να απαντήσει με τον μοναδικό τρόπο που ήξερε: καταστολή. Αντί όμως να φοβηθούν και να γυρίσουν στα σπίτια τους, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κλιμάκωσαν τις κινητοποιήσεις, προχωρώντας σε αποκλεισμούς αυτοκινητόδρομων και κεντρικών λεωφόρων στην πρωτεύουσα Τεγκουσιγκάλπα και άλλες πόλεις. Ακόμη και η πρεσβεία των ΗΠΑ, χωρίς την έγκριση της οποίας δεν κουνιέται φύλλο (πρόσφατα έφτασαν στην Ονδούρα 300 Αμερικανοί στρατιωτικοί για… «να διδάξουν τεχνικές ανθρωπιστικής βοήθειας»!), αποκλείστηκε από χιλιάδες διαδηλωτές. Την Τετάρτη η υπομονή του JOH και των πατρώνων του εξαντλήθηκε: τα «αναποτελεσματικά» ΜΑΤ, μέρος των οποίων αρνούνταν πια να υπακούσει στις εντολές για άγρια καταστολή, αντικαταστάθηκαν από τη στρατοχωροφυλακή, που άνοιξε πυρ εναντίον των διαδηλωτών. Ο 29χρονος Λουίς Μαλντονάδο και ο 38χρονος Έρικ Περάλτα δολοφονήθηκαν με σφαίρα στο κεφάλι, ενώ δεκάδες ακόμη έφτασαν στα νοσοκομεία τραυματισμένοι από πυροβόλα όπλα. Προχθές ο JOH κήρυξε στρατιωτικό νόμο κι έβγαλε το στρατό στους δρόμους. Οι διαδηλωτές επιμένουν πεισματικά. Όμως η λεγόμενη διεθνής κοινότητα περί άλλων τυρβάζει: στο κάτω-κάτω ο JOH δεν είναι κάνας δικτάτορας τύπου Μαδούρο, είναι φιλελεύθερος και εκλεκτός της πρεσβείας. Ας όψεται η ανέχεια που τον ανάγκασε να εμπορεύεται και λίγη κοκαΐνη…
* Βλ. φύλλα 302, 303, 304 και 331.
