Αρχική πολιτική το θέμα της εβδομάδας Κρυμμένες στην… ερμηνεία οι αποκρατικοποιήσεις

Κρυμμένες στην… ερμηνεία οι αποκρατικοποιήσεις

Η οικονομοτεχνική εκδοχή και η πολιτική απόφαση – Εθνική κυριαρχία και παραγωγική ανασυγκρότηση ή «αξιοποίηση» γενικώς;

 

Γράφει ο Ειδικός Συνεργάτης

 

Σύμφωνα με όσα ορίζει ο επιστημονικός κλάδος της Σημασιολογίας (σ.σ. Semantics κατά Reising) «σημασία, είναι το σύνολο των παραδειγματικών και των συνταγματικών σημασιολογικών σχέσεων που χαρακτηρίζουν κάθε λέξη», ενώ σύμφωνα με τον ίδιο ορισμό, η διαχρονικότητα της σημασίας μιας λέξης αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της βαρύτητάς της και των δεσμεύσεων που αυτή δημιουργεί.

Και επειδή όλα τα παραπάνω μπορεί να φαντάζουν ακατανόητα στο μέσο αναγνώστη, το ρεζουμέ είναι πως οι λέξεις, η σωστή επιλογή και παράθεσή τους έχει σημασία και διαχρονική αξία εάν αυτές δεν υποκρύπτουν δεύτερες και τρίτες αναγνώσεις ή πολυάριθμες ερμηνείες.

Ας επιχειρήσουμε, λοιπόν, μια «βουτιά στο χρησμό» της επιστολής Βαρουφάκη που επισημαίνει μεταξύ άλλων:

«Οι ελληνικές Αρχές:

– Δεν θα καταργήσουν ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Στην περίπτωση που ο διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί, η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη διαδικασία, σύμφωνα με το νόμο.

– Θα διαφυλάξουν την παροχή βασικών δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών από τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις / τομείς, με βάση και τους εθνικούς στόχους πολιτικής και την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας.

– Θα επανεξετάσουν τις ιδιωτικοποιήσεις που δεν έχουν προκηρυχτεί, με στόχο τη βελτίωση των όρων, ώστε να βελτιστοποιηθούν τα μακροπρόθεσμα οφέλη του Δημοσίου, να δημιουργηθούν έσοδα, να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, να προωθηθεί η οικονομική ανάκαμψη και να ενισχυθούν οι μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.

– Θα υιοθετήσουν μια προσέγγιση, μέσω της οποίας οι νέες περιπτώσεις θα εξετάζονται κατά περίπτωση, ανάλογα με την αξία τους»…

Αν και το παραπάνω απόσπασμα αποτελεί -κατά την ταπεινή γνώμη του Ειδικού Συνεργάτη- ίσως το πιο σαφώς διατυπωμένο σημείο του περιβόητου «δημιουργικώς ασαφούς» mail, χρήζει πολλαπλών αναγνώσεων και ακόμη περισσότερων ερμηνειών, δημιουργώντας ένα «νεφελώδες» περιβάλλον σε ζητήματα τα οποία καλείται, ουσιαστικά, να επιλύσει, ενώ την ίδια στιγμή είναι παραπάνω από ξεκάθαρο ότι αποτελεί υπαναχώρηση από κεντρικές πολιτικές του προεκλογικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Η από-νεφελοποίηση του χρησμού θα μπορούσε να δοθεί μόνο με πολιτική απόφαση.

 

Ανοικτά μέτωπα και ερμηνείες

Η κυβέρνηση στο σύνολό της και κάθε υπουργός ξεχωριστά στον τομέα ευθύνης του θα κληθούν άμεσα να προσδιορίσουν και να συγκεκριμενοποιήσουν πολιτικά κι όχι με βάση τις λεπτομέρειες κάθε σύμβασης παραχώρησης, τι σημαίνει «η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη διαδικασία με βάση το νόμο» και τι σημαίνει κατ’ επέκταση «επανεξέταση των ιδιωτικοποιήσεων που δεν έχουν προκηρυχθεί».

Ας εξετάσουμε, λοιπόν, τα πράγματα με βάση δύο διαφορετικά σενάρια: α) το σενάριο της ανάλυσης των παραπάνω δεσμεύσεων με βάση τα έως τώρα γνωστά δεδομένα για κάθε σύμβαση και β) το σενάριο της πολιτικής απόφασης σύνδεσης των αποκρατικοποιήσεων με ένα νέο μοντέλο παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.


(Πατήστε για να δείτε μεγαλύτερο τον πίνακα)

 

Το οικονομοτεχνικό σενάριο ερμηνείας

Η «μετάφραση» του mail με βάση τη φάση εξέλιξης των διαγωνισμών ανά τομέα, από καθαρά «οικονομοτεχνική» σκοπιά θα ήταν η εξής:

Ό,τι έχει ήδη ολοκληρωθεί, θα γίνει σεβαστό. Δηλαδή, η σύμβαση παραχώρησης του Ελληνικού στη Lamda Development, που ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταγγείλει αλλά και για την οποία η Περιφέρεια Αττικής υπό την Ρ. Δούρου είχε προσφύγει νομικά για να λάβει την αρνητική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου… θα γίνει σεβαστή. Σημειώνεται ότι το παρόν «έργο» μπορεί πλέον να προσβληθεί μόνον για περιβαλλοντικούς όρους.

Αντίστοιχη περίπτωση ο ΟΠΑΠ. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τη στιγμή που ο σημερινός πρωθυπουργός δήλωνε λίγο πριν από τις εκλογές (9/1/2015) πως «το εθνικό έγκλημα παραχώρησης του ΟΠΑΠ δεν είναι καθόλου τετελεσμένο», όμως με βάση τη συμφωνία καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη μια επαναδιαπραγμάτευση της Σύμβασης για τον ΟΠΑΠ, καθώς τυπικά τουλάχιστον, περιλαμβάνεται στις ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί.

Μια μεγάλη, ίσως η μεγαλύτερη, ομάδα διαγωνισμών για αποκρατικοποιήσεις ή ιδιωτικοποιήσεις είναι αυτή των επιχειρήσεων που είτε βρίσκονται σε τελική φάση (δηλαδή βρίσκονται στη φάση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, υπό έκδοση Π.Δ., στην τελική Σύνταξη της Σύμβασης Παραχώρησης) αλλά και αυτές που βρίσκονται στη β’ φάση των διαγωνισμών, δηλαδή είτε στην κατάθεση δεσμευτικών προσφορών, είτε στη λεγόμενη φάση του data room (όπου δηλαδή οι υποψήφιοι επενδυτές κατά μόνας διαπραγματεύονται με τη ρυθμιστική αρχή, βλέπε ΤΑΙΠΕΔ). Εδώ ο κατάλογος είναι μακρύς και η πορεία σίγουρα είναι ακανθώδης.

Ακόμη και εάν ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης, Γιώργος Σταθάκης, έσπευσε να ενημερώσει τους δημοσιογράφους του υπερυπουργείου του ότι η Σύμβαση για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια (για την οποία έχει υπάρξει πλειοδοτικό σχήμα υπό τη γερμανική Fraport με εφάπαξ τίμημα 1,23 δισ. ευρώ) θα επανεξεταστεί, είναι πραγματικά ζήτημα ερμηνείας των λέξεων που έχουν επιλεγεί στο mail Βαρουφάκη, το εάν και κατά πόσον μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο ή -ακόμη περισσότερο- εάν μια τέτοια διαδικασία σε όρους φιλελεύθερης οικονομίας δεν θα σήμαινε την περαιτέρω μείωση του ποσοστού προσφοράς του πλειοδότη ή μια νομική προσφυγή του για μονομερή αλλαγή των όρων της σύμβασης, που θα ενέπλεκε τη χώρα σε πολυέξοδες δικαστικές διαμάχες με αμφίβολα αποτελέσματα. Είναι χαρακτηριστικό πως η Κομισιόν θεωρεί τη διαδικασία σύννομη και ολοκληρωμένη και μάλιστα σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Κ. Χρυσόγονου για το μονοπωλιακό καθεστώς που προοιωνίζεται για τον ελληνικό τουρισμό η εκχώρηση 14 περιφερειακών αεροδρομίων σε μία και μόνη γερμανική κοινοπραξία, δηλώνει πως «δεν έχει υπ’ όψιν της τυχόν ανησυχίες(!) για τις εν λόγω συμβάσεις».

Στον τομέα των υποδομών, υπάρχουν μια σειρά από τέτοιες Συμβάσεις που ουδείς μπορεί να βεβαιώσει εάν θα επανεξεταστούν ή εάν εμπίπτουν στην κατηγορία των ολοκληρωμένων. Κορυφαίο παράδειγμα, τα δύο λιμάνια-πυλώνες της χώρας, ΟΛΠ και ΟΛΘ. Ήδη η πρώτη «κόκκινη γραμμή» που αφορούσε την παραχώρηση των δύο προβλητών στην θυγατρική της Cosco στην Ελλάδα με όλα όσα την ακολουθούσαν, έχει προσπελαστεί και μάλιστα μετά βαΐων και κλάδων (με διμερείς επαφές με Κινέζους υψηλόβαθμους αξιωματούχους, με την προ εβδομάδος διθυραμβική υποδοχή του κινεζικού στόλου στον Πειραιά κ.λπ.) και έχει μετατοπιστεί στο «λιμάνι με εθνικό χαρακτήρα». Η διαγωνιστική διαδικασία, ωστόσο, βρίσκεται και για τους δύο λιμένες σε προχωρημένο στάδιο και είναι ζήτημα ερμηνείας πώς θα αντιμετωπιστεί από τα αρμόδια υπουργεία. Πάντως, μόλις μια ημέρα πριν από τη Συμφωνία, ο Ελληνικός Επιμελητηριακός Σύνδεσμος Μεταφορών εξέδιδε ανακοίνωση χαιρετίζοντας την απόφαση της κυβέρνησης να «παγώσει την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου των ΟΛΠ και ΟΛΘ», ενώ η απάντηση στελεχών του δεύτερου σε ερώτηση του Δρόμου για το τι μέλλει γενέσθαι μετά τη συμφωνία, ήταν χαρακτηριστική: «Δεν γνωρίζουμε τίποτα, αναμένουμε τι θα γίνει με την Ομάδα Εργασίας για την τροποποίηση των όρων της Σύμβασης Παραχώρησης που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση».

Στην ίδια κατηγορία θα μπορούσαν να ενταχθούν και οι σιδηροδρομικές υποδομές ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΕΕΣΤΥ, αλλά και οι Μαρίνες, ενώ μάλλον καθίσταται ξεκάθαρο ότι για τα Μεγάλα Έργα, οι καταθέσεις δεσμευτικών προσφορών ή εκδηλώσεις ενδιαφέροντος για τα οποία είχαν προγραμματιστεί για Μάρτιο – Απρίλιο, μάλλον εμπίπτουν στην κατηγορία όσων θα επανεξεταστούν κατά περίπτωση.

 

Το σενάριο μιας ξεκάθαρης πολιτικής απόφασης

Αυτό το σενάριο είναι πολύ απλούστερο και σαφώς «καθαρότερο» στην ερμηνεία και μετάφρασή του, γιατί «ακουμπά» ξεκάθαρα πάνω στις πραγματικές ανάγκες μιας ανεξάρτητης εθνικής οικονομίας, γιατί υποστηρίζει ένα άλλο όραμα για την παραγωγική ανασυγκρότηση και γιατί εντέλει, οι πολιτικές αποφάσεις είναι εκείνες που προσδιορίζουν το μέλλον μιας χώρας, χωρίς κρυφές ερμηνείες και λεπτομέρειες.

Υπό αυτό το πρίσμα, ακόμη και εάν το Ελεγκτικό Συνέδριο αποφάσισε προ ημερών ότι η Περιφέρεια Αττικής «δεν θεμελιώνει άμεσα σπουδαίο έννομο συμφέρον για να προσφύγει ενώπιον της Δικαιοσύνης και να ζητάει την ανάκληση της δικαστικής απόφασης», όσον αφορά τη Σύμβαση Παραχώρησης του Ελληνικού, ακόμη και εάν το mail Βαρουφάκη ορίζει ότι «οι ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί θα γίνουν σεβαστές», είναι πολιτική, πολιτικότατη απόφαση η συγκεκριμένη Σύμβαση -που έχει πολλάκις χαρακτηριστεί «σκανδαλώδης» από την ίδια τη σημερινή κυβέρνηση- να καταψηφιστεί από τη Βουλή – κάτι που ξεκάθαρα ζητά με ανακοίνωσή της η Επιτροπή Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού που ήδη συναντήθηκε με τον αναπληρωτή υπουργό Ενέργειας Γ. Τσιρώνη, μεταφέροντάς του αυτή τη διάθεση. Σε δήλωσή της την Πέμπτη, η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη, αφήνει αυτό το παράθυρο ανοικτό, αμφιβάλλοντας για το εάν το Ελληνικό εμπίπτει στη λίστα Βαρουφάκη και επισημαίνοντας πως «δεν έχει περάσει από τη Βουλή». Αυτό θα ήταν μια πολιτική απόφαση-σταθμός για όλες τις αποκρατικοποιήσεις, μια απόφαση σύμφωνη με την ηθική, τον προεκλογικό λόγο, αλλά και τις ελπίδες των μελών και φίλων του ΣΥΡΙΖΑ.  Πολιτική, πολιτικότατη απόφαση θα ήταν να «ακουμπήσει» η ελληνική κυβέρνηση τα σχέδιά της για τις υπό ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεις, επάνω στις δεκάδες Κινήσεις Πολιτών, στις τοπικές Πρωτοβουλίες Αγώνα, η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τις οποίες είναι κάτι παραπάνω από ουσιώδης, είναι αλληλένδετη και θα πρέπει να διατηρηθεί «ζωντανή». Κάτι τέτοιο σε όλες τις περιπτώσεις, Ελληνικό, ΕΥΑΘ, Λιμάνι Πειραιά, ΔΕΗ, ακόμη και οι Σκουριές (παρ’ όλο που δεν εμπίπτουν στο Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων μέσω ΤΑΙΠΕΔ αλλά αφορά μη νόμιμες λειτουργίες μιας επιχείρησης που εκμεταλλεύεται δημόσιο πλούτο) θα καθιστούσε την κοινωνία πραγματικά συμμέτοχη στην κυβέρνηση της Αριστεράς, θα διαμόρφωνε συνειδήσεις, θα έδινε πολιτικά μηνύματα στους δανειστές και αναπόφευκτα θα άλλαζε την οπτική του κόσμου απέναντι στην «κυβέρνηση-μάγο» που θα λύσει προβλήματα με διαπραγμάτευση.

Αντιστοίχως, πολιτική, πολιτικότατη απόφαση θα ήταν να επανεξεταστούν όλες οι ήδη υπογραφείσες Συμβάσεις Παραχώρησης, α λα καρτ, και ανεξάρτητα από το βαθμό που έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες, στο πλαίσιο αφενός των προεκλογικών δεσμεύσεων της σημερινής κυβέρνησης, αφετέρου της επεξεργασίας και ρητορικής του ΣΥΡΙΖΑ για πραγματική παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, που θα στηρίζεται στον εθνικό πλούτο της, που θα παράγει υπεραξίες οι οποίες θα αξιοποιούνται προς όφελος της πραγματικής οικονομίας και δεν θα οδηγούνται στη χοάνη του χρέους, όπως συνέβαινε (και θα συνεχίσει να συμβαίνει εάν δεν υπάρξει πραγματική πολιτική ρήξης) με τα όποια έσοδα είχε το Ελληνικό Κράτος από τις Αποκρατικοποιήσεις.

Και επειδή μιλήσαμε στην αρχή της ανάλυσής μας για τη σημασία και τη βαρύτητα των λέξεων, το να αναβαπτίσουμε τις ιδιωτικοποιήσεις «αξιοποίηση», γενικώς και αορίστως, δεν ωφελεί σε τίποτα τον πραγματικό στόχο της ανάπτυξης της οικονομίας και της χώρας, εάν τα έσοδα -ακόμη και με καλύτερους όρους, ακόμη και με λιγότερο κατάπτυστες μεθόδους προς τους ξένους καρχαρίες- δεν επιστρέφουν στην πραγματική οικονομία, αλλά οδηγούνται στην τσέπη των δανειστών, μετατρέποντάς μας σταδιακά σε «ένοικους» στην ίδια μας τη χώρα.

Σχόλια

Exit mobile version