Η Elena Sheehan δεν είναι φίλος της Ελλάδας λόγω κρίσης. Ξεκινάει το καινούργιο βιβλίο της “The Syriza Wave” γράφοντας «Η Ελλάδα ζούσε στη φαντασία μου πολύ καιρό πριν την επισκεφτώ… Από τα εφηβικά μου χρόνια, εκτός σχολικής ύλης, διάβαζα τους Σωκρατικούς Διαλόγους και φανταζόμουν την αρχαία Αθήνα». Σπούδασε φιλοσοφία, έγινε φιλόσοφος, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου και έγραψε σημαντικά βιβλία, όπως το Marxism and the Philosophy of Science: A Critical History. Είναι τουλάχιστον 25 χρόνια που παρακολουθεί την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και από το ξεκίνημα της κρίσης είναι από τους πρώτους στην Ευρώπη που επισήμανε την άνοδο της Αριστεράς στον Νότο και πρωτοστάτησε στη δημιουργία ενός δυναμικού πανευρωπαϊκού κινήματος αλληλεγγύης. Για να ζήσει από κοντά τα γεγονότα και να κατανοήσει τις εξελίξεις, τα τελευταία χρόνια, έκανε αλλεπάλληλες επισκέψεις στην Ελλάδα και ήρθε σε επαφή με πάρα πολλούς ανθρώπους, στελέχη της Αριστεράς και απλούς πολίτες του μόχθου. Κατέγραφε τα συμβάντα, γι’ αυτό έχει ένα συνοπτικό αλλά χρήσιμο χρονολόγιο στις πρώτες σελίδες, και αναφέρει ονομαστικά στη ροή των συναντήσεών της τους βασικούς τροφοδότες και συνομιλητές της. Είναι κι αυτό ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο, ειδικά για το τι έλεγαν για τον ΣΥΡΙΖΑ, τη διακυβέρνηση, την Ευρώπη ή το… σοσιαλισμό πολλά στελέχη (όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ), μεταξύ των οποίων οι Μανώλης Γλέζος, Αριστείδης Μπαλτάς, Κώστας Γαβρόγλου, Κώστας Λαπαβίτσας, Κώστας Ήσυχος, Γιώργος Αϋφαντής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, Στάθης Κουβελάκης, Αντρέας Καρίτζης, Παναγιώτης Λαφαζάνης, Άρης Χατζηστεφάνου, Μιχάλης Σπουρδαλάκης, Γιάνης Βαρουφάκης, Χάρης Γκολέμης, Νίκος Ποταμιάνος, Κώστας Σκορδούλης και –μεταξύ άλλων– ο γράφων, αλλά και ξένοι όπως ο Leo Panitch, o Paul Mason, o Paul Murphy κ.ά.
Μέσα από την αφήγηση της Sheehan παρατίθενται πολλά στοιχεία που αφορούν την εξέλιξη των πραγμάτων στην Ελλάδα, αλλά και πολλά στοιχεία που αφορούν τι γινόταν παράλληλα σε διάφορες χώρες. Η συγγραφέας που καθόλου δεν κρύβει την πελώρια θλίψη της για τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, δεν καταναλίσκεται σε αφορισμούς, αλλά προσπαθεί μέσα από τα ίδια τα γεγονότα και τους ανθρώπους να εκθέσει την πορεία προς τη νίκη και την απότομη κατολίσθηση στην υποταγή. Η αφήγηση είναι προσωπική, δείχνει –χωρίς υψηλούς τόνους– την πηγαία λαχτάρα για νίκη της προσπάθειας, αγωνία για την εξέλιξη και απογοήτευση για το αποτέλεσμα. Οι αναφορές στους αγώνες για το άνοιγμα της ΕΡΤ, το προσφυγικό, τη Χρυσή Αυγή, τις διεργασίες στην ελληνική Αριστερά, την αλληλεγγύη των αριστερών από άλλες χώρες, αλλά και το κλίμα στην Ευρώπη, μία βήμα-βήμα παρακολούθηση από πολύ κοντά, από μέσα μάλλον, των δραματικών εξελίξεων της περιόδου 2012-2016, αναπαριστούν μια ξεχωριστή «στιγμή» της προσπάθειας απόκρουσης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών με αιχμή την Ελλάδα και μπροστάρη την ελληνική Αριστερά. Μια πολύ ενδιαφέρουσα Τρίτη Ματιά.
Στ. Ελλ.
Η άνοδος και πτώση της Ελληνικής Αριστεράς
Καθώς το τόξο αυτής της ιστορίας συνέχισε την πτωτική καμπύλη του, ένα χρόνο μετά τα κατακλυσμιαία γεγονότα του δημοψηφίσματος και της συνθηκολόγησης, προσπάθησα να φανταστώ τι θα μπορούσε να συμβεί εφεξής, αλλά το κύμα ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να συντρίβεται και δεν είναι ακόμη δυνατό να εντοπιστεί η ώθηση που θα σπρώξει την ελληνική αριστερά προς τα πάνω ξανά. Παρόλ’ αυτά, πιστεύω ότι η ελληνική αριστερά θα ανακάμψει, θα ανασηκωθεί και θα ξεπεράσει τον ΣΥΡΙΖΑ.
Εν τω μεταξύ, σε ό, τι αφορά τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ακόμα και τη διεθνή αριστερά, ο παλμός αυτής της ιστορίας χάνει την έντασή του και υπάρχουν περισσότερο δραματικές καταστάσεις αλλού. Παρά το γεγονός ότι ο κόσμος δεν παρακολουθεί πλέον, συμβαίνουν ακόμα πολλά πράγματα στην Ελλάδα, καθώς οι συνέπειες της συνθηκολόγησης ενεργοποιούνται και μια όλο και πιο σοβαρή απαλλοτρίωση διαβρώνει τις δυνατότητες για ζωή του ελληνικού λαού. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν δραματικές καταστάσεις αλλού που απαιτούν προσοχή, αλλά είναι ζωτικής σημασίας να δούμε πώς όλα διασυνδέονται με την τύχη της Ελλάδας. Το Brexit και οι αρνητικές επιπτώσεις στα κόμματα των Συντηρητικών και Εργατικών, οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, το τουρκικό πραξικόπημα και οι διώξεις και ολόκληρη η γκάμα των πολέμων, των αγριοτήτων και των αγώνων για την εξουσία απαιτούν διερευνητική ματιά και μόχθο από τη διεθνή αριστερά.
Συμβαίνουν πολλά πράγματα, αλλά αυτό που είναι το πιο εντυπωσιακό είναι ότι υπάρχει κάτι που αναβλύζει από κάτω, μια μαζική αποξένωση και ένας θυμός για το παγκόσμιο σύστημα και την κυριαρχία του πάνω στη μοίρα της Γης και των ανθρώπων της. Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος του βρίσκεται σε σύγχυση και ασάφεια και κλίνει τόσο προς τα δεξιά όσο και προς τα αριστερά. Ωστόσο, το διογκούμενο ρεύμα που ξέσπασε γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους Ποδέμος και πιο πρόσφατα γύρω από τον Κόρμπιν και τον Σάντερς, εκφράζει μια επιθυμία γι’ αυτό που η Αριστερά έχει να προσφέρει. Μεγάλο μέρος αυτής της κινητοποίησης είναι στην εκλογική αρένα, αλλά ένα από τα πολλά ζωτικά διδάγματα από την εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η κυβέρνηση δεν είναι η εξουσία. Είναι σημαντικό να συνεχίζει ως μοχλός κόντρα στην ισχύ που έχει συγκεντρωθεί στο παγκόσμιο σύστημα. Τα θεσμικά όργανα του δημόσιου τομέα – έθνος κράτος, Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ, ΟΗΕ – κυριαρχούνται από ιδιωτικά ολιγαρχικά συμφέροντα. Μόνο η Αριστερά αντιλαμβάνεται ότι ο καπιταλισμός είναι το πρόβλημα και ο σοσιαλισμός είναι η λύση, αλλά έχουμε μια μνημειώδη πρόκληση να πείσουμε τις ολοένα και πιο αποξενωμένες μάζες γι’ αυτό και να βρούμε έναν τρόπο από εδώ για εκεί. Είναι η πιο σύνθετη πρόκληση που έχουμε ποτέ αντιμετωπίσει. Ο στοχασμός με βάση την ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο στο να κινήσουμε την παγκόσμια συζήτηση προς τα μπρος.»
(απόσπασμα από το βιβλίο της Helena Sheehan “The Syriza Wave”, εκδόσεις Monthly Review Press)
