Πινάρ Σελέκ: Επειδή είναι Αρμένιοι
«Τι σημαίνει να είσαι Αρμένιος στην Τουρκία; Είναι να περπατάς, χωρίς να αγανακτείς, στις λεωφόρους που φέρουν τα ονόματα των κυβερνητικών στελεχών που ευθύνονταν για τη Γενοκτονία. Είναι να προφέρεις το όνομα του δολοφόνου του παππού σου ή της γιαγιάς σου ανταλλάσσοντας μια διεύθυνση. Είναι να διστάζεις να μιλάς δυνατά στους δρόμους. Να παριστάνεις τον κουφό στις ύβρεις. Να κρύβεσαι για να υπάρχεις…»(Πινάρ Σελέκ, Επειδή είναι Αρμένιοι)
Το εντυπωσιακό είναι πως η συγγραφές δεν είναι Αρμένισσα. Κι έτσι έχει τη δυνατότητα να μας δείξει την αργή μεταμόρφωση, την αλλαγή οπτικής γωνίας ενός ανθρώπου που αντιμετώπιζε τους Αρμένιους με επιφύλαξη. Το δηλητήριο της τουρκικής προπαγάνδας έχει μπει για τα καλά στις ψυχές των ανθρώπων.
Η Πινάρ Σελέκ, το 2003, μπήκε σε μεγάλους μπελάδες όταν έγραψε ένα άρθρο υπό τη μορφή μαθητικής έκθεσης διαμαρτυρόμενη για την εγκύκλιο της 14ης Απριλίου του 2003 με την οποία ο τότε υπουργός Παιδείας προσπάθησε να επιβάλλει σε όλους τους διευθυντές σχολείων τη διοργάνωση συζητήσεων και τη συλλογή μαρτυριών που να αποδεικνύουν ότι ουδέποτε η Τουρκία προχώρησε σε εξολόθρευση των μειονοτήτων:
«Ζητούσαν από τους μαθητές να γράψουν εκθέσεις γύρω από το θέμα της «αποκάλυψης της αλήθειας απέναντι στα αρμενικά ψέματα». Οι εντολές ήταν ξεκάθαρες. Η εγκύκλιος του υπουργείου ήθελε να απαγορεύσει τη χρήση εικασιών όπως “οι Τούρκοι ίσως σκότωσαν κάποιους Αρμένιους”»
Η υποτιθέμενη έκθεση του μαθητή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι Αρμένιοι «σαρώθηκαν από τους ανέμους, κατακλύστηκαν από τα νερά».
Η συγγραφέας, σε αυτό το εξομολογητικό, βαθύτατα πολιτικό αλλά και εξαιρετικής γραφής κείμενο –που αρχίζει με ένα πολύ όμορφο παραμύθι– ξεδιπλώνει βήμα-βήμα τη δική της συνειδητοποίηση για τα όσα συμβαίνουν στους Αρμένιους της Τουρκίας.
Νεαρή μαθήτρια και ακτιβίστρια, θεωρεί τις συμμαθήτριές της Αρμενικής καταγωγής υπερβολικά χαμηλών τόνων. Δεν μπορεί να κατανοήσει την τάση τους να περνούν απαρατήρητες.
Πολλά θα αλλάξουν όταν θα γνωρίσει τον Νισάν Αμτζά, που της συμπαραστέκεται όταν είναι φυλακισμένη και μετά την απελευθέρωσή της, ο γέροντας αυτός που ζει στην Αρμένικη εκκλησία, θα την βοηθήσει να ανοίξει τα μάτια της. Θα γίνει φίλη και συνεργάτης του Χραντ Ντινκ, του Αρμένιου ακτιβιστή και συντάκτη της δίγλωσσης εβδομαδιαίας Αγκός [Τουρκικά και Αρμενικά], που δολοφονήθηκε άνανδρα το 2007 από 17χρονο Τούρκο εθνικιστή…
Θα καταλάβει ότι κάτι δεν πάει καλά και με τον τρόπο που η Αριστερά της χώρας της αντιμετωπίζει το ζήτημα των Αρμενίων. Χαρακτηριστική η σκηνή που περιγράφει στο κεφάλαιο με τη «ρακή του Αγκόπ», όπου η περιφρόνηση των συντρόφων της στο κίνημα απέναντι σε έναν Αρμένιο την κάνει να αγανακτήσει. Όπως γράφει, «δεν είναι εύκολο να απελευθερωθείς από μια αλαζονική ταυτότητα. Η υποτιμητική εικόνα του Αρμένιου που είχε καρφωθεί ύπουλα στο μυαλό μου στο Λύκειο, δεν με εγκατέλειπε εύκολα»…
Η ίδια, με τις διώξεις να απειλούν τελικά την ίδια της τη ζωή, κατέληξε να πάρει τον δρόμο της ξενιτιάς και σήμερα ζει στη Γαλλία.
«Η Τουρκία μας είναι η χώρα της εξάλειψης κάθε είδους διαφορετικότητας, χώρα των καταπιεσμένων και των νεκροταφείων» γράφει, αλλά δίνει κι ένα μήνυμα ελπίδας στο τέλος.
Αξίζει όλοι να διαβάσουν αυτό το βιβλίο!
«Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;» στη Σαλαμίνα την Κυριακή
Αυτήν την Κυριακή θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε από κοντά με τη συγγραφέα και μάλιστα στη Σαλαμίνα. Εκδρομή μετά βιβλίου λοιπόν!
Κυριακή, 16 Δεκεμβρίου, στις 11:00 το πρωί, στη Σαλαμίνα, στο Πνευματικό Κέντρο του Αγίου Μηνά, θα είμαι μαζί με τη δημοσιογράφο Τζέλα Παυλάκου και τον φιλόλογο Γιώργο Βιλλιώτη, για να πούμε περισσότερα. Σας περιμένουμε!
