Φωτο: Από τη Μαριούπολη στο Ντονιέτσκ λίγο πριν κοπούν οι γραμμές των λεωφορείων!
Ευθυνόφοβη, ανίκανη, βουβή, υποτακτική, αδιάφορη, προδοτική. Με μια κυβέρνηση με αυτά τα χαρακτηριστικά, ο Ελληνισμός της Ουκρανίας βρέθηκε εντελώς μόνος στη δίνη ενός καταστροφικού πολέμου. Ενός εμφυλίου πολέμου που, ως συνήθως, υποθάλπεται από εξωτερικούς παράγοντες καθιστώντας την ειρήνευση ακόμα πιο δύσκολη.
Ο Ελληνισμός βρέθηκε σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Εγκλωβίστηκε ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά. Ο πόλεμος ξέσπασε στα εδάφη που είναι εγκαταστημένος από το 1778, στην περιοχή που θεωρείται η περιοχή των Ελλήνων, στα χωριά που είναι γνωστά ως ελληνικά χωριά. Και βρέθηκε σ’ αυτή τη θέση όντας ήδη εγκαταλειμμένος από την Ελλάδα, έχοντας αδυνατίσει από τη μεταχείριση που του επεφύλασσε η ελληνική πολιτεία, το κράτος, η κυβέρνηση, η Βουλή, τα κόμματα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η κοινωνία ολόκληρη. Κάθε οικονομική βοήθεια που δινόταν στον Ελληνισμό είχε περικοπεί. Και μην φανταστεί κανείς τίποτα τρομερά ποσά. Από 40 χιλιάδες δολάρια που έδιναν ετησίως στην Ομοσπονδία των Ελληνικών Συλλόγων της Ουκρανίας, με 105 ενεργούς συλλόγους και κοινότητες σε ολόκληρη την αχανή Ουκρανία, και σπουδαίο έργο πολιτιστικό και κοινωνικό, αναγνωρισμένο από δύο προέδρους της Δημοκρατίας και πολλούς υπουργούς και βουλευτές που επισκέφτηκαν τη Μαριούπολη για ιδία χρήση, κόπηκε εντελώς – με το ξεκίνημα της πολιτικής των μνημονίων- η οικονομική βοήθεια. Εντελώς! Ακόμα και τα λιγοστά χρήματα που δίνουν στους εντόπιους δασκάλους, απόφοιτους πανεπιστημίων, που διδάσκουν την ελληνική γλώσσα στα σχολεία, 25 έως 50 δολάρια το μήνα, αποστέλλονται με καθυστέρηση τουλάχιστον ενός έτους!
Αλλά η εγκατάλειψη και η αδιαφορία δεν έχουν μόνο οικονομικό χαρακτήρα. Οι κυβερνήσεις αθέτησαν την υποχρέωσή τους να εφαρμόσουν τον νόμο 2790 που ψηφίστηκε το 2000 ομόφωνα στη Βουλή και παρέχει τη δυνατότητα στους ομογενείς να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια ή το Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας. Με πολλά δικαιολογητικά, που βγαίνουν με μεγάλη ταλαιπωρία και κόστος στην Ουκρανία, και με ταπεινωτικές διαδικασίες από την πλευρά των ελληνικών αρχών με συνεντεύξεις-παρωδίες, ουσιαστικά οι αιτήσεις των Ελλήνων μένουν στα συρτάρια επί χρόνια, μερικές πάνω από δέκα, ενώ δίδονται αφειδώς βίζες σε Ουκρανούς προκειμένου να ανεβαίνουν οι αριθμοί του τουριστικού ρεύματος. Μόνο οι Έλληνες που είναι πλούσιοι μπορούν να έρθουν στην Ελλάδα σαν Ουκρανοί!
Με την ίδια «λογική» συρρικνώθηκαν στο ελάχιστο τα ευεργετικά για τον Ελληνισμό προγράμματα φιλοξενίας, με τα οποία χιλιάδες παιδιά από οικογένειες ομογενών, παιδιά που μάθαιναν ελληνικά στα σχολεία της Ουκρανίας, είχαν την ευκαιρία να ζήσουν για δυο βδομάδες στην Ελλάδα, να συνδεθούν με τον τόπο και να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με την Ελλάδα.
Και το χειρότερο: Η απαξίωση και περιφρόνηση με την οποία αντιμετωπίζονται οι Έλληνες της Διασποράς, και ιδίως των Βαλκανίων και των χωρών που προέκυψαν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, από διπλωμάτες και υπηρετούντες στο υπουργείο Εξωτερικών και στις αρμόδιες υπηρεσίες των περιφερειών και των αστυνομικών αρχών σε όλη την επικράτεια.
Αυτά και πολλά άλλα αρνητικά φαινόμενα και πολιτικές υπονόμευσαν τον Ελληνισμό εκ θεμελίων.
Έτσι, με αυτή την πραγματική κατάσταση, ο Ελληνισμός βρέθηκε αποδυναμωμένος με το ξέσπασμα του πολέμου. Και, σήμερα, σε κατάσταση σκληρών συγκρούσεων, οι Έλληνες είναι στην κυριολεξία φυλακισμένοι στην ίδια τους τη χώρα. Κανένας δεν μπορεί να διαφύγει. Ούτε καν αυτοί που έχουν καταστραφεί τα σπίτια τους. Ούτε αυτοί που έχουν μωρά παιδιά, ούτε αυτοί που κινδυνεύουν για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Είναι γενική πλέον η απογοήτευση και οι ομογενείς έχουν αντιληφθεί ότι η ιστορική τους πατρίδα δεν πρόκειται να τους καλύψει σ’ αυτή την πολύ δύσκολη φάση που περνάνε. Κι αυτή η αίσθηση έχει εντείνει το διχασμό μέσα στην ελληνική κοινότητα, στρέφοντας άλλους προς τη Ρωσία και άλλους προς την Ουκρανία.
Με πάρα πολλές πιέσεις κι αφού θρηνήσαμε θύματα, το υπουργείο Εξωτερικών έστειλε ένα μικροποσό στην Ομοσπονδία και άλλο ένα για να δοθεί στις οικογένειες των νεκρών και τραυματιών από ρουκέτα στο ελληνικό χωριό Σαρτανά. Με τα χίλια ζόρια, δίνονται κάποιες βίζες μικρής διάρκειας σε ορισμένους ομογενείς.
Ο Έλληνας πρέσβης στο Κίεβο, γνώστης της κατάστασης και ευαίσθητος άνθρωπος, έχει δεμένα τα χέρια του από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών το οποίο με υπουργό τον Βαγγέλη Βενιζέλο παρακολουθούσε τα γεγονότα στην Ουκρανία με σηκωμένα τα χέρια ψηλά.
Ο Ελληνισμός στο περιθώριο
Δεν είναι μόνο ο Ελληνισμός της Ουκρανίας που έχει εγκαταλειφθεί. Απλά κινδυνεύει τώρα από ένα καταστροφικό πόλεμο. Όλος ο Ελληνισμός έχει εγκαταλειφθεί. Μέσα σε λίγα χρόνια η όποια πολιτική για τον απανταχού Ελληνισμό υπήρχε υποβαθμίστηκε μέχρι να καταργηθεί σχεδόν ολοσχερώς. Η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού που κάποτε έσφυζε από ζωή και παρακολουθούσε τη ζωή των ελληνικών κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο και συντόνιζε πολλές σχετικές δραστηριότητες, σταδιακά ξεδοντιάστηκε και μπήκε στο γύψο. Από Γενική Γραμματεία υποβιβάστηκε σε Γενική Διεύθυνση, μειώθηκε ο προϋπολογισμός της και περιορίστηκε σε ρουσφετολογικές παροχές. Το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, ένας θεσμός που αγκαλιάστηκε σε όλο τον κόσμο που αποτέλεσε την πρώτη χειροπιαστή προσπάθεια οργάνωσης και συντονισμού των απανταχού Ελλήνων, εκφυλίστηκε και «έκλεισε», παρ’ όλο που η ύπαρξή του ορίζεται από το Σύνταγμα. Ολόκληρες ελληνικές κοινότητες στα Βαλκάνια θεωρήθηκαν ως μη υπαρκτές. Όπως επί δεκαετίες θεωρούνταν ως μη υπαρκτές οι πολυπληθείς κοινότητες των πολιτικών προσφύγων. Η λίστα των «παραλείψεων» και των «εγκαταλείψεων» είναι μεγάλη.
Μέσα από ατομικές δραστηριότητες 25 ετών, αλλά και μέσα από τις όποιες δραστηριότητες των κρατικών φορέων, διαπίστωσα ιδίοις όμμασι την πλούσια και μεγάλη δυναμική του Ελληνισμού. Των κοινοτήτων, των επιστημόνων, των πανεπιστημιακών, των καλλιτεχνών, των συγγραφέων, των αιρετών, υπουργών, βουλευτών, δημάρχων κ.ά., των ιερωμένων, των επιχειρηματιών και των εργαζομένων σε δημόσιους φορείς και επιχειρήσεις, των νέων, όλων των Ελλήνων που συνθέτουν ένα πελώριο και πολύχρωμο από ιδέες, ιστορίες, δράσεις και κουλτούρες ψηφιδωτό, από την πιο μεγάλη ως την πιο μικρή χώρα του κόσμου. Ένα ψηφιδωτό που αγκαλιάζει πανταχόθεν την Ελλάδα και την συνδέει με ισχυρούς δεσμούς με τους άλλους λαούς.
Όλος αυτός ο κόσμος υπέστη τελικά την κακομεταχείριση που η άθλια νομενκλατούρα του τόπου επιφύλασσε ανέκαθεν για κάθε δημιουργικό κύτταρο του Ελληνισμού, μέσα κι έξω από τα σύνορα της χώρας.
Η ελπίδα του ΣΥΡΙΖΑ
Από πολλά μέρη του κόσμου πήρα μηνύματα ελπίδας. Από τα αποκλεισμένα και στρατοκρατούμενα χωριά της Αζοφικής Θάλασσας, τα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας, τις κοινότητες μας στη Φινλανδία και την Κωνσταντινούπολη, αλλά και από Έλληνες στην Κίνα! Όλοι ελπίζουν ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα αλλάξει ριζικά την πολιτική που εφαρμόστηκε με καταστροφικά για τη συνοχή, την ανάπτυξη και αξιοποίηση του Ελληνισμού αποτελέσματα. Ότι ένας φρέσκος άνεμος αναδημιουργίας θα πνεύσει από τη Σωζόπολη και την Τασκένδη ως το Σαντιάγο και το Μπουένος Άιρες και από το Βανκούβερ και το Λος Άντζελες ως τη Μελβούρνη και το Γιοχάνεσμπουργκ. Κι ότι η αθλιότητα που βίωσαν οι Έλληνες της Διασποράς με τις παλινωδίες, τις ψεύτικες υποσχέσεις, τη διαφθορά και τα ξεπουλήματα των κομμάτων εξουσίας που ρήμαξαν την Ελλάδα και έφτυσαν τον Ελληνισμό, θα είναι ένας εφιάλτης που κανένας δεν θέλει να θυμάται.
Ο Ελληνισμός είναι αποδεκτός σε όλες τις χώρες του κόσμου και μπορεί, πέρα από την αυτοτελή αξία και σημασία που έχει σε κάθε τόπο, να αποτελέσει μια χρυσή γέφυρα της Ελλάδας με όλη την οικουμένη. Να είναι ένας πολύ ισχυρός παράγων συνύπαρξης, συνεργασίας και συναδέλφωσης.
Στέλιος Ελληνιάδης
