Eπιμέλεια: Βάννα Σφακιανάκη
Στις 28 Απριλίου έστειλε η Συντονιστική Επιτροπή του «Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και σε παραγωγικούς φορείς, το «Εδαφικό σχέδιο δίκαιης και αναπτυξιακής μετάβασης νήσων Βορείου και Νοτίου Αιγαίου & Κρήτης» (ΕΣΔΙΜ), (1) για να τοποθετηθούν έως τις 14 Μαίου, -σε 10 μέρες, αν αφαιρεθούν οι αργίες του Πάσχα- για την προοπτική των τόπων τους!
Τη γελοιότητα όμως της διαδικασίας που επιβάλλεται επειδή «για την πράσινη μετάβαση, αποτυπώνεται και η ανάγκη σταδιακής παύσης λειτουργίας των ρυπογόνων αυτόνομων ατμοηλεκτρικών σταθμών στα νησιά» υπερβαίνει κατά πολύ, η γελοιότητα του περιεχομένου, που θέτει τους στόχους και τις χρηματοδοτήσεις στην υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Το πρώτο που μαθαίνουμε είναι ότι: «Η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των συγκεκριμένων εδαφών αποτελεί εθνική προτεραιότητα … εντάσσοντας τα νησιά … στις Περιφέρειες προς υποστήριξη από το νέο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης …επιπρόσθετα των λιγνιτικών περιοχών της Δ. Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης.»
Στη συνέχεια, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τον νέο κώδικα επικοινωνίας που μετασχηματίζει τις έννοιες έτσι ώστε να γίνονται νέες εγγραφές στο συλλογικό ασυνείδητο. Πέρα λοιπόν, από τους «πόρους» που (πρέπει να) αντιλαμβανόμαστε αποκλειστικά ως οικονομικούς, μαθαίνουμε ότι μιλώντας για «οικοσυστήματα» (πρέπει να) εννοούμε σύνολα επιχειρήσεων που έχουν κοινό πρόσημο το «οικο-κάτι»!
Από τα κείμενα του κ. Μουσουρούλη προκύπτουν εύλογες απορίες όπως:
- Πως γίνεται να μιλάμε για «ενεργειακή αυτονομία» των νησιών και ταυτόχρονα για «εξαγωγές καθαρής ενέργειας στην ηπειρωτική Ελλάδα»;
- Γιατί «μια καθυστερημένη διασύνδεση ή μη διασύνδεση» οδηγεί σε αρνητικές συνέπειες κοινωνικοοικονομικής απομόνωσης;
- Γιατί ο τουρισμός αποτελεί ένα από τους «κατ’ εξοχήν μετασχηματιζόμενους τομείς από την ενεργειακή μετάβαση των νήσων»; Και γιατί «στα Δωδεκάνησα η παρατεινόμενη λειτουργία των αυτόνομων σταθμών, λόγω της καθυστερημένης διασύνδεσης, αναστέλλει εν μέρει τις προοπτικές ανάπτυξης του βιώσιμου τουρισμού»;
Ποιος τουρισμός ;
Το ΕΣΔΙΜ απαντά ότι στοχεύει στην αύξηση του τουρισμού με την «προσέλκυση ενός νέου μεριδίου περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένων τουριστών και την αντίστοιχη αύξηση των τουριστικών δαπανών.», ότι «εξετάζεται η υπόθεση ότι η υιοθέτηση και προώθηση ενός βιώσιμου τουριστικού υποδείγματος μπορεί να οδηγήσει στην 10ετία ως 20% συνολική αύξηση…» και ότι η Ελλάδα «θα πρέπει να στηριχθεί και στην σταδιακή προώθηση προϊόντων που αξιοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προορισμών και στηρίζονται στις νέες τάσεις για αειφορία.»
Τεκμηριώνοντας την αειφορία, αναφέρεται σε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ο οικοτουρισμός αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό 20%-34% (Διεθνής Κοινότητα Οικοτουρισμού), και ότι οι ταξιδιώτες που επιλέγουν τη φιλοσοφία του βιώσιμου τουρισμού αφήνουν στην τοπική οικονομία μέχρι και το 95% των δαπανών τους, σε αντίθεση με τα “all-inclusive” πακέτα, για τα οποία το αντίστοιχο νούμερο ανέρχεται σε 20% (στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Υπεύθυνου Ταξιδιού (CResT) της Ουάσιγκτον).
Ωστόσο το ΕΣΔΙΜ -που τα μελετάει αυτά χωρίς να δεσμεύεται- έχει προφανώς κατά νου το «ευαισθητοποιημένο κοινό» του μαζικού τουρισμού των πεντάστερων που κοιμάται τον ύπνο του δικαίου όταν ενημερώνεται ότι το ξενοδοχείο αλλάζει τα σεντόνια κάθε δύο μέρες επειδή κάνει εξοικονόμηση νερού και ενέργειας, και που δεν ενδιαφέρεται για την οικολογική και κοινωνική καταστροφή που συντελείται από την «πράσινη ανάπτυξη» ή και την δικαιώνει στο όνομα της κλιματικής αλλαγής και της προόδου της τεχνοεπιστήμης. Γι’ αυτό το ΕΣΔΙΜ, δε διστάζει καθόλου να χρηματοδοτεί εν τέλει, την καταστροφή του τουριστικού προϊόντος που επικαλείται.
Το ΕΣΔΙΜ δεν δεσμεύεται ούτε και για τα οφέλη στα «ευρύτερα «οικοσυστήματα» εφαρμοσμένης καινοτομίας και επιχειρηματικότητας γύρω από την πράσινη ενέργεια και οικονομία», τα οποία όπως λέει, δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί!
Νέα γενιά επιδοτήσεων για έργα ΑΠΕ
Για το μόνο που δεσμεύεται το ΕΣΔΙΜ είναι να εξασφαλίσει επιδοτήσεις, δάνεια και ποικίλες διευκολύνσεις στις εταιρείες για υλοποίηση έργων ΑΠΕ ισχύος 464 MW στα νησιά που διασυνδέονται ενεργειακά με το ηπειρωτικό σύστημα και αυτόνομα υβριδικά συστήματα στα νησιά που δεν υπάρχει προοπτική -προς το παρόν- να διασυνδεθούν. (2)
Μετά από την έγκριση των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα στηριχθούν επενδύσεις και από τους τρεις πυλώνες του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης (ΜΔΜ): α) το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) β) το Ειδικό Καθεστώς InvestEU και γ) τη Δανειακή Διευκόλυνση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την υλοποίηση δημοσίων επενδύσεων. (3)
Αναβιώνουν δηλαδή, μέσω νέων Μηχανισμών, τα «πλαίσια στήριξης» που υποτίθεται ότι δεν χρειάζονται πλέον επειδή τα έργα ΑΠΕ έχουν γίνει –όπως λένε- ανταγωνιστικά!
Οι επιδοτήσεις και οι λοιπές διευκολύνσεις δεν περιορίζονται βέβαια, μόνο στις πηγές του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, ούτε και τα έργα ΑΠΕ στα νησιά στην ισχύ των 464 MW! Είναι εύκολη η επινόηση Μηχανισμών όταν «πρέπει» να επιβληθούν πολιτικές προτεραιότητες και όταν είναι δεδομένο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των χρηματοδοτήσεων θα επιστρέψει στην βόρεια Ευρώπη με την αγορά των σχετικών εξοπλισμών!
(1) Εδαφικό σχέδιο δίκαιης και αναπτυξιακής μετάβασης νήσων Βορείου και Νοτίου Αιγαίου & Κρήτης
(2) Πώς θα «πρασινίσουν» τα ελληνικά νησιά – Όλα τα project που «τρέχουν»
(3) Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης: μέριμνα ώστε κανείς να μη μένει στο περιθώριο
