Το αποσιωπημένο ολοκαύτωμα στην Ξηρόβρυση Κιλκίς

Ένα αντιστεκούμενο χωριό σφαγμένο από ταγματασφαλίτες. Του Νίκου Νούλα

Υπάρχουν κάποιες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας που έμειναν στη σκιά, αποσιωπημένες από την επίσημη ιστοριογραφία και άγνωστες στον πολύ κόσμο. Όχι γιατί δεν ήταν άξιες έρευνας και αναφοράς, αλλά γιατί η κυρίαρχη προπαγάνδα είχε κάθε συμφέρον να κρύψει τις εγκληματικές μεθόδους των «εθνικόφρονων» δυνάμεων κατά τη διάρκεια της ταραγμένης δεκαετίας του ’40 κι έπειτα. Μια τέτοια «σκιά» της σύγχρονης ιστορίας είναι το ολοκαύτωμα του χωριού Ξηρόβρυση Κιλκίς στις 20 Νοεμβρίου 1946. Τα χρόνια που είχαν προηγηθεί είχαν λάβει χώρα σημαντικά γεγονότα στην περιοχή του Κιλκίς: πρώτ’ απ’ όλα η αντίσταση από το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ και την ΕΠΟΝ, η οποία οδήγησε πολλούς στα εκτελεστικά αποσπάσματα ή στις φυλακές. Μεταξύ των τελευταίων ήταν και ο επονίτης ξηροβρυσιώτης σύντροφος, Ηλίας Μεταλλίδης, που όμως έπειτα από μήνες κράτησης, κατάφερε να αποδράσει από τις γερμανικές φυλακές μελλοθανάτων του στρατοπέδου Παύλου Μελά κουρελιάζοντας με επαναστατικό θάρρος τα αυστηρότατα –επί ποινή θανάτου– μέτρα ασφαλείας. Άλλα σημαντικά γεγονότα ήταν η εκδίωξη των Γερμανών, η μάχη τμημάτων του ΕΛΑΣ με τους αποχωρούντες κατακτητές στη γέφυρα του Γαλλικού ποταμού, η νικηφόρα μάχη των ανταρτών ενάντια στους χιλιάδες ταγματασφαλίτες από όλη τη χώρα. Σε όλα αυτά τα σημαντικά γεγονότα συμμετείχαν τα πιο πρωτοπόρα παλικάρια της περιοχής, μεταξύ αυτών και ο μαχητής του ΕΛΑΣ Ηλίας Μεταλλίδης. Με την παράδοση των όπλων έπειτα από τη συνθήκη της Βάρκιζας, άρχισε το όργιο τρομοκρατίας από τους πρώην συνεργάτες των Γερμανών. Πολλοί ξηροβρυσιώτες αναγκάστηκαν να βγουν στο βουνό για να σωθούν.

Η δολοφονική επίθεση
Ο σύντροφος Μεταλλίδης μας διηγείται ότι «στις 20 Νοεμβρίου ’46 ήμουν ήδη αντάρτης κάποιους μήνες όταν ο παρατηρητής από τα υψώματα όπου βρισκόμασταν ανέφερε φωτιές στην περιοχή της Ξηρόβρυσης. Τις επόμενες μέρες πληροφορηθήκαμε λεπτομέρειες για το ολοκαύτωμα που είχε συμβεί. Οπλισμένοι τραμπούκοι ταγματασφαλίτες με τα πρόσωπα βαμμένα με κάρβουνο για να μην τους αναγνωρίζουν, κύκλωσαν το χωριό και άρχισαν ανενόχλητοι το εγκληματικό έργο τους. Από τις εννιά το βράδυ και για τρεις ώρες τουφέκιζαν φιλήσυχους πολίτες, ηλικιωμένους, μωρομάνες αλλά και ανήλικα παιδιά, βίαζαν κοπέλες, έκαιγαν τα σπίτια. Έφτασαν στο σημείο να σκίσουν την κοιλιά μιας νεκρής εγκύου γυναίκας και να βγάλουν το μωρό που σπαρταρούσε ακόμα ζωντανό. Συνολικά σκότωσαν σαράντα οχτώ ξηροβρυσιώτες. Ένα ολοκαύτωμα απίστευτης βαρβαρότητας το οποίο πραγματοποίησαν οι πρώην συνεργάτες των Γερμανών σε συνεργασία με την αστυνομία του Κιλκίς με διοικητή τον αρχιφονιά Μαυρουδή». Να γιατί η επίσημη ιστοριογραφία αποσιωπά το ολοκαύτωμα της Ξηρόβρυσης. Γιατί «ελληνικά» χέρια σε συνεργασία με το επίσημο τότε «κράτος» ματοκύλισαν ένα ολόκληρο χωριό για να κάμψουν το αγωνιστικό φρόνημα των κατοίκων, να στείλουν ένα μήνυμα σε όλους τους αγωνιστές της περιοχής και να ερημώσουν την ύπαιθρο.