του Ömer Asan*
Γνώρισα τον Γιώργο Ανδρεάδη τον Οκτώβριο του 1993 στην Κωνσταντινούπολη. Είχε έρθει με μια ομάδα Ποντίων και πήγαιναν στην Τραπεζούντα. Με την πρώτη συζήτησή μας τον είχα νιώσει σαν να ήταν κάποιος από το χωριό μας. Ήταν τόσο ζεστός και εγκάρδιος σαν τους ανθρώπους της Τραπεζούντας.
Με είχε προσκαλέσει στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Και όταν με φιλοξένησαν στη Θεσσαλονίκη για τρεις μήνες και αυτός και η σύζυγός του μου φέρθηκαν σαν να ήμουν παιδί τους. Γι’ αυτό το λόγο ακόμα και τώρα νιώθω πως έχω οικογένεια και στη Θεσσαλονίκη. Χάρη σε αυτόν μου διευρύνθηκε ο ορίζοντας των ερευνών μου. Τότε έκανα έρευνες για τους πληθυσμούς της Μαύρης Θάλασσας πιο πολύ από τουρκικά βιβλία. Χάρη στον Ανδρεάδη έμαθα για την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και ανακάλυψα πώς μεταφέρθηκε η κουλτούρα της Ανατολικής Μαύρης Θάλασσας στην Ελλάδα. Επίσης, με βοήθησε στις έρευνές μου σχετικά με την ποντιακή γλώσσα και τις διαλέκτους της Μαύρης Θάλασσας.
Ήταν ένας άνθρωπος που έδινε σημασία και αξία στη φιλία και την ειλικρίνεια. Πίστευε πως θα δυνάμωνε τη φιλία μεταξύ των λαών μόνο αν μεταφερθούν οι ιστορικές αλήθειες όπως είναι. Δεν πίστευε πως θα τελείωνε αυτός ο ιστορικός διχασμός μεταξύ δύο λαών με ψεύτικα πολιτικά – δήθεν φιλικά συνθήματα. Και ακριβώς γι’ αυτό το συγκεκριμένο λόγο στα βιβλία του έγραψε όλα όσα ήξερε όπως είχαν γίνει, δίχως να αλλάξει κάτι. Η γλώσσα του γραψίματος στα βιβλία του ήταν πολύ ειλικρινής και εγκάρδια. Σημείωσε όλα τα ανέκδοτα διηγήματα και αναμνήσεις και τα μετέφερε στα βιβλία του, δίχως να αλλάξει ο τρόπος διήγησής τους.
Πίστευε πως και οι δυο πλευρές πρέπει να είναι ενωμένες, παρ’ όλα τα αρνητικά και άσχημα γεγονότα που έχουν γίνει μεταξύ των δύο λαών. Προσπαθούσε να μεταφέρει όλες τις αλήθειες στον κόσμο όπως είναι. Προσπαθούσε να δείξει το κακό ως είναι και το καλό όπως είναι.
Και εγώ και ο Ανδρεάδης σκεφτόμαστε το ίδιο. Οι λαοί είναι αθώοι. Και ο ίδιος ήλπιζε να ξαναδημιουργήσει καινούργιες και γερές φιλίες βασισμένες στις αλήθειες. Και κατάφερε να είναι ο πρώτος που ετοίμασε τα θεμέλια της φιλίας. Άφησε μια πολύ όμορφη κληρονομιά. Απόδειξε μέσα από τις προσωπικές σχέσεις και προσπάθειες πως για να χτισθούν αληθινές φιλίες η προηγούμενη κακή κληρονομιά έχει λήξει. Και στην Ελλάδα και στην Τουρκία πάρα πολλοί άνθρωποι τον είχαν και τον έχουν ως παράδειγμα. Αν κάποια μέρα θα υπάρξει η αιώνια φιλία, ο Ανδρεάδης θα είναι αυτός που έχει βάλει τα θεμέλιά της.
* Ο Ömer Asan είναι συγγραφέας και εκδότης
Μετάφραση: Şebnem Arslan
