Συνέντευξη του Άρνλιοτ Ασκ, στελέχους του Red Party της Νορβηγίας, στην Αριάδνη Αλαβάνου.
Η συνέντευξη του Νορβηγού Άρνλιοτ Ασκ, στελέχους του Red Party, είναι πολλαπλά ενδιαφέρουσα. Τόσο για την ουσία των λεγομένων του όσο και για την ατμόσφαιρα που την περιβάλλει.
Η επαναστατική –όπως ο ίδιος προσδιορίζει– διαθεσιμότητα παραμένει το κεντρικό μοτίβο μιας προσπάθειας που ξεκίνησε εδώ και 40 χρόνια, τοποθετώντας ως αφετηριακό και κεντρικό ζήτημα παρέμβασης την ίδρυση μιας εφημερίδας. Έκτοτε η εφημερίδα –εξαιρετικά επιτυχημένη– αποτελεί τον κεντρικό άξονα κάθε πολιτικής και κομματικής ανασυγκρότησης του αγωνιστικού αριστερού χώρου στη Νορβηγία. Ενώ σήμερα η σύγχρονη κοινωνική-πολιτική πραγματικότητα της Νορβηγίας (75% όχι στην Ε.Ε. πλάι σ’ ένα πλούσιο από τα πετρέλαια κράτος) θέτει τις δικές της απαιτήσεις.
Έχετε μια πολύ καλή καθημερινή εφημερίδα.
Έχουμε την καθημερινή εφημερίδα Ταξική Πάλη, την οποία ξεκινήσαμε το 1969. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, η εφημερίδα προηγήθηκε του κόμματος, καθώς αποφασίσαμε πως η ύπαρξη ενός οργάνου για τη διάδοση των απόψεών μας ήταν ουσιώδες ζήτημα προκειμένου να συμμετέχουμε στη δημόσια πολιτική συζήτηση. Μετά από αρκετές οικονομικές καμπάνιες, που κάναμε τη δεκαετία του ’70, καταφέραμε να κάνουμε την εφημερίδα αρχικά εβδομαδιαία το 1974 και τελικά το 1977 ημερήσια.
Πρόκειται, λοιπόν, για μια ιστορική εφημερίδα
Ναι, εκδίδεται καθημερινά από το 1977. Στην αρχή ήταν κομματική εφημερίδα, όργανο του κόμματος που ιδρύθηκε το 1973, αλλά καθώς ήταν η μόνη εφημερίδα που τοποθετούνταν από την επαναστατική αριστερή σκοπιά είχε και συνεργάτες εκτός κόμματος. Έτσι, το 1991 αποφασίσαμε πως δεν πρέπει να είναι πια άμεσα όργανο του κόμματος. Είχαμε συζητήσεις και συμφωνίες με άλλους πάνω στην δημιουργία μιας πολιτικής πλατφόρμας για την προώθηση (ανάδειξη) των ιδεών και της πολιτικής της Αριστεράς, σε ορίζοντα πλατύτερο από αυτόν του κόμματος και για την ενίσχυση της επαναστατικής πολιτικής, όσο και για την οργάνωση του λαού, με στόχο την αλλαγή στη Νορβηγία και το σοσιαλισμό. Αυτή η πλατφόρμα παραμένει ίδια από το 1991, αλλά φυσικά στο κόμμα έγινε μια μεγάλη συζήτηση το ’90 – ’91 για το κατά πόσο ήταν σωστό αυτό το άνοιγμα. Τα χρήματα που είχαν συγκεντρώσει τα μέλη μας με μια σειρά οικονομικές καμπάνιες ήταν χρήματα του κόμματος και η συζήτηση είχε να κάνει με το αν ήταν σωστό να διατεθούν σε ένα πλατύτερο εγχείρημα, αλλά τελικά υπήρξε συμφωνία για την ορθότητα της απόφασής μας. Φυσικά, όταν συμμετέχεις σε ένα πλατύτερο του κόμματος εγχείρημα θα έχεις διαρκή συζήτηση. Υπάρχουν άρθρα με τα οποία κάποιοι διαφωνούν και κάποιοι συμφωνούν, αλλά αυτό είναι φυσιολογικό.
Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις στην εφημερίδα;
Σύμφωνα με το νόμο, στην Νορβηγία υπεύθυνος για τη γραμμή της εφημερίδας είναι ο εκδότης. Οι οικονομικές αποφάσεις λαμβάνονται από το διοικητικό συμβούλιο της εφημερίδας, που αποτελείται από τους μετόχους. Το κόμμα συμμετέχει με δύο μέλη στο διοικητικό συμβούλιο, το σωματείο, ο σύλλογος φίλων και ο εκδοτικός οίκος συμμετέχουν ο καθένας με ένα μέλος και δύο μέλη προέρχονται από τους δημοσιογράφους και το προσωπικό. Τυπικά υπεύθυνο για τις οικονομικές αποφάσεις είναι το διοικητικό συμβούλιο. Ο προϋπολογισμός της εφημερίδας είναι σχεδόν 5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αλλά στη Νορβηγία υπάρχουν επιδοτήσεις για το χαρτί και τη διανομή από το κράτος, κι έτσι σχεδόν 2 εκατομμύρια από αυτά προέρχονται από το κράτος.
Σας επηρεάζει η δημιουργία πλατύτερων σχημάτων όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, στην Ελλάδα, το Bloco στην Πορτογαλία ή το Die Linke στην Γερμανία; Θεωρείτε τη δημιουργία του Red Party στην Νορβηγία ως κομμάτι αυτής της ενωτικής τάσης στην Ευρώπη;
Κάθε χώρα έχει τις ιδιαιτερότητές της, αλλά υπάρχουν κάποιες ομοιότητες. Το κόμμα μας ιδρύθηκε ως μαοϊκό, μπορούμε να πούμε, κόμμα το 1973. Αλλά προτιμούμε να το αποκαλούμε κομμουνιστικό κόμμα για την Νορβηγία, για την επανάσταση και τον σοσιαλισμό στην Νορβηγία. Φυσικά, έχουμε απ’ την αρχή ιδεολογική καταγωγή, είμαστε επαναστατικό κόμμα με στόχο τον κομμουνισμό. Δεν φτιάξαμε όμως ένα κόμμα, όπως εκείνο της Σοβιετικής Ένωσης γιατί δεν θεωρούμε πως σήμερα στην Ευρώπη αυτό είναι ένα μοντέλο σωστό και ικανό να πετύχει. Το μοντέλο του κόμματος μεταβάλλεται σύμφωνα με την κατάσταση. Στην Νορβηγία έχουμε αστική δημοκρατία, έτσι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τον κοινοβουλευτικό αγώνα για να διαδώσουμε τις απόψεις μας και να παλέψουμε για τα συμφέροντα των συνδικάτων, των γυναικείων οργανώσεων, των οργανώσεων αλληλεγγύης, κάθε είδους οργανώσεων.
Ποιο είναι το μοντέλο του κόμματος; Ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός;
Θα μπορούσαμε να πούμε πως ξεκινήσαμε ως ένα τέτοιου είδους κόμμα τη δεκαετία του ’70. Αυτό μας έδωσε σημαντική δύναμη και πειθαρχία για να δουλέψουμε σκληρά και νομίζω πως σ’ αυτό το μοντέλο χρωστάμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε την εφημερίδα. Γιατί κάναμε καμπάνιες για να συγκεντρώσουμε χρήματα. Με σημερινούς όρους, μπορούμε να πούμε, πως μέσα σε 5 χρόνια καταφέραμε να συγκεντρώσουμε σχεδόν 10 εκατομμύρια ευρώ, για να αποκτήσουμε τυπογραφείο και να στήσουμε την εφημερίδα. Κάναμε οικονομικές καμπάνιες κάθε χρόνο την περίοδο 1973-1977 αλλά και στη συνέχεια για να στήσουμε την εφημερίδα.
Άρα είστε ένα πλούσιο κόμμα;
Όχι, δεν είμαστε πλούσιο κόμμα. Χρειάστηκε να συγκεντρώσουμε πολλά χρήματα για να φτιάξουμε την εφημερίδα και για τη δουλειά του κόμματος. Δεν είμαστε πλούσιο κόμμα, αλλά θεωρήσαμε κρίσιμο ζήτημα το να έχουμε μια εφημερίδα και να αποκτήσουμε υποδομή για το κόμμα. Έχουμε τα γραφεία του κόμματος στο Όσλο και τη δεκαετία του ’70 και του ’80, ιδρύσαμε επίσης έναν εκδοτικό οίκο για την έκδοση βιβλίων και μουσικών δίσκων, φτιάξαμε τυπογραφείο για τις ανάγκες της εφημερίδας, το οποίο αποφασίσαμε να κλείσουμε τη δεκαετία του ’90 καθώς είδαμε πως λόγω της τεχνολογίας ήταν πιο οικονομικό να τυπώνουμε αλλού την εφημερίδα μας.
Εκείνη, όμως, την περίοδο ήμασταν πιο πειθαρχημένο κόμμα απ’ ότι είμαστε σήμερα. Σήμερα μπορείς να είσαι μέλος του κόμματος χωρίς να δουλεύεις σκληρά είκοσι ώρες, όπως έπρεπε να κάνεις τη δεκαετία του ’70. Τώρα, πρέπει να συμφωνείς με την πολιτική του κόμματος, να πληρώνεις μια ελάχιστη οικονομική συνδρομή, να συμμετέχεις στην κομματική δουλειά, αλλά δεν παρακολουθούν όλα τα μέλη κάθε συνεδρίαση. Κανονικά υπάρχουν συναντήσεις μια φορά το μήνα ή κάθε δεύτερη εβδομάδα.
Γίνονται τακτικές γενικές συνελεύσεις του κόμματος;
Έχουμε μια εθνική ηγεσία, που εκλέγεται μέσα από συνέδριο κάθε δύο χρόνια Αποτελείται από περίπου 40 άτομα που συναντιούνται τέσσερις φορές το χρόνο. Δεν έχουμε πολλά επαγγελματικά στελέχη, αυτήν την περίοδο είναι συνολικά μόνο 5-6 άτομα που είναι επαγγελματίες στην ηγεσία του κόμματος. Στην εφημερίδα, που είναι ανεξάρτητη, δουλεύουν 35-40 άτομα σε καθημερινή βάση.
Ποια είναι η γνώμη του Red Party γενικά για την Αριστερά στην Ευρώπη; Υπήρξαν πολλές περιπέτειες της Αριστεράς τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα αυτά που συνέβησαν στην Ιταλία κ.λπ. Ποια είναι η γνώμη σας για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Αριστεράς;
Νομίζω πως χρειαζόμαστε μια στέρεη πρόοδο. Χρειαζόμαστε δημιουργία κομμάτων σε μια επαναστατική βάση, γιατί σήμερα γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο πως είναι αδύνατο να μετασχηματίσουμε τον καπιταλισμό. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε επαναστατικά κόμματα, αλλά κι αυτά δεν αρκούν. Χρειάζονται πλατύτερα μέτωπα των κομμάτων που κινητοποιούνται για την αλλαγή, ακόμα κι αν τα κόμματα αυτά δεν αυτοπροσδιορίζονται ως σοσιαλιστικά ή κομμουνιστικά Ένα ουσιώδες ζήτημα είναι η επανοικοδόμηση της δύναμης των συνδικάτων. Πιστεύουμε πως στο σοσιαλισμό η εργατική τάξη θα είναι ο κύριος επικεφαλής και η μαζική οργάνωση της εργατικής τάξης είναι ακόμα τα συνδικάτα. Έτσι, η οικοδόμηση και το δυνάμωμα των συνδικάτων αποτελεί σημαντικό ζήτημα.
Το 75% των Νορβηγών είναι ενάντια στην Ε.Ε.
Η οικονομική κρίση επηρεάζει τη Νορβηγία;
Την επηρεάζει, αλλά η Νορβηγία είναι σε μια ειδική θέση, καθώς δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει μεγάλα πετρελαϊκά κοιτάσματα. Έτσι, το κράτος είναι πολύ πλούσιο. Αυτή η κρίση ξέσπασε ξαφνικά και στη Νορβηγία, αλλά το κράτος παρενέβη και βοήθησε τις τράπεζες, όπως και τους δήμους. Κάποια από τα πακέτα έκτακτης βοήθειας είναι για τον κόσμο, αλλά τα περισσότερα αφορούν τη στήριξη του οικονομικού κεφαλαίου.
Ο λαός έχει επηρεαστεί από την κρίση;
Όχι τόσο σοβαρά ως τώρα. Η ανεργία έχει αυξηθεί λίγο, αλλά είναι μόνο 3% στη Νορβηγία σε σχέση με το 2% που ήταν πριν. Είχαμε πάντως αρκετές απεργίες την άνοιξη που μας πέρασε. Για παράδειγμα οι εργαζόμενοι στις μεταφορές ήταν σε απεργία για τρεις εβδομάδες. Κατάφεραν επίσης τα συνδικάτα να κερδίσουν αύξηση μισθών 3%. Δεν είναι πάρα πολύ, αλλά τουλάχιστον σε σχέση με την Ελλάδα είναι κάτι.
Η Νορβηγία είναι εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαιτίας της δικής σας καμπάνιας και του κινήματος. Υπάρχει συζήτηση ανάμεσα στους εργαζόμενους σήμερα σχετικά με την κρίση και την ευρωζώνη; Είναι ικανοποιημένοι που είναι εκτός Ε.Ε.;
Το 75% του νορβηγικού πληθυσμού είναι χαρούμενο που δεν είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά την τελευταία μέτρηση γνώμης, μόνο το 25% θέλει σήμερα τη συμμετοχή μας. Η διαφορά αυτή έχει αυξηθεί δραματικά. Ακόμα και κομμάτια της αστικής τάξης εμφανίζονται σήμερα να λένε πως καλώς είμαστε εκτός. Δεν νομίζω πως η Νορβηγία θα γίνει ποτέ μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμα κι αν χάσουμε τα χρήματα από το πετρέλαιο.
Σύντομο URL του άρθρου:
