Μια κόντρα με πολύ μακρύ παρελθόν ξαναφουντώνει αυτές τις μέρες στην Κρήτη, με αφορμή την ανακοίνωση ίδρυσης Εφετείου στο Ηράκλειο. Η υπόθεση στα κρητικά ΜΜΕ παρουσιάζεται ανάλογα με την «εντοπιότητα» του Mέσου, ενώ για τα αθηναϊκά αποτελεί εύκολη λεία για ειρωνικούς τίτλους του τύπου «Κρητικός εμφύλιος» ή «Στα όπλα Χανιώτες και Ηρακλειώτες». Οι αψιμαχίες μεταξύ των δύο πόλεων είναι όντως συνεχείς, αλλά συνήθως πίσω από το ιλαρόν του πράγματος κρύβεται η επί χρόνια ταλαιπωρία χιλιάδων Κρητικών, εξαιτίας συμφερόντων δικηγόρων και άλλων συντεχνιών.
Το ιστορικό
Το Εφετείο Χανίων ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, πριν από την ενσωμάτωση της Κρήτης στην Ελλάδα, το 1913. Από την τουρκοκρατία ακόμα, το διοικητικό κέντρο της Κρήτης ήταν τα Χανιά. Ωστόσο, το Ηράκλειο, με την ανάπτυξη του εμπορίου και της ακτοπλοΐας και λόγω της καλύτερης γεωφυσικής του θέσης, στο μέσον περίπου της βόρειας ακτής της Κρήτης, άρχισε να κερδίζει έδαφος αποκτώντας, επί της ουσίας, τον τίτλο της πρωτεύουσας της μεγαλονήσου.
Οι Χανιώτες δεν το χώνεψαν αυτό ποτέ και η κόντρα που ξέσπασε ανάμεσα στις δύο πόλεις έρχεται ακόμα και σήμερα στην επιφάνεια, με κάθε αφορμή. Και το Εφετείο είναι μια πολύ καλή αφορμή…
Το βασικό επιχείρημα των Ηρακλειωτών είναι ότι δεν εξυπηρετείται όλη η Κρήτη μόνο από ένα Εφετείο στα Χανιά. Η συνολική απόσταση που πρέπει να διανύσει κάποιος, οδικώς, από το ένα άκρο της Κρήτης (π.χ. Σητεία) ώς το άλλο στα Χανιά είναι 300 χιλιόμετρα και άλλα τόσα για να επιστρέψει, κινδυνεύοντας, μάλιστα, να αποβεί μάταιος ο κόπος και να πρέπει να επαναλάβει τη διαδρομή αν η υπόθεσή του αναβληθεί.Σε αυτό το πρόβλημα δίνει λύση η απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης Χ. Καστανίδη για την ίδρυση δεύτερου Εφετείου στο Ηράκλειο από τις 16 Σεπτεμβρίου, που θα εξυπηρετεί τους νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου, ενώ το υπάρχον Εφετείο των Χανίων θα έχει στο εξής αρμοδιότητα για τους νομούς Χανίων και Ρεθύμνου.
Πρόσχημα το γόητρο
Παρά το οφθαλμοφανώς λογικόν του πράγματος, οι Χανιώτες δεν σηκώνουν κουβέντα και προειδοποιούν ότι αν εφαρμοστεί η εξαγγελία «θα γίνουν στην Κρήτη πράγματα που δεν έχουμε ξαναδεί». Πίσω από γραφικές δηλώσεις του τύπου «θα χυθεί αίμα», κρύβονται τα συμφέροντα των δικηγόρων των Χανίων, οι οποίοι θα δουν τη δουλειά να μειώνεται στο μισό, ενώ συμπαραστάτες βρίσκουν και μια σειρά άλλων επαγγελματιών που ωφελούνται από την υποχρεωτική μετακίνηση των κατοίκων της Ανατολικής Κρήτης προς τα Χανιά, καθώς ακόμα και τα ξενοδοχεία έχουν όφελος από τις διανυκτερεύσεις των ιδιότυπων «ταξιδιωτών της Δικαιοσύνης».
Και στο βάθος…Μητσοτάκης
Τη βαριά σκιά του στην κόντρα μεταξύ Χανίων και Ηρακλείου ρίχνει ο επίτιμος της Ν.Δ., έχοντας παίξει καθοριστικό ρόλο στην αναβολή της ίδρυσης Εφετείου στο Ηράκλειο, όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αξιοπερίεργο είναι μάλιστα, ότι οι «πιέσεις» του Μητσοτάκη φάνηκαν αποτελεσματικές όχι μόνο επί κυβερνήσεων Ν.Δ. αλλά και επί ΠΑΣΟΚ, με συνέπεια οι Ηρακλειώτες να φτιάχνουν πλακάτ με τη φωτογραφία του επιτίμου και το σύνθημα: «Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο». Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, το θέμα του δεύτερου Εφετείου της Κρήτης βρίσκεται, εδώ και χρόνια, στην ατζέντα κάθε φανερής ή κρυφής «εθνικής συνεννόησης» μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων, ισορροπώντας σε μια διελκυστίνδα εκατέρωθεν πιέσεων και απειλών για σοβαρές πολιτικές εξελίξεις, στην οποία έχουν εμπλακεί με το πολιτικό αζημίωτο και οι εκάστοτε εκπρόσωποι του λαού στην Κρήτη. Και οι δύο πλευρές διακινούν σενάρια περί εγγράφων παραιτήσεων βουλευτών των Χανίων και του Ηρακλείου, οι οποίες υπάρχουν διαθέσιμες στα συρτάρια των προέδρων των δύο αντίστοιχων δικηγορικών συλλόγων, αν κάτι πάει στραβά. Και το γελοίον του πράγματος τελειώνει εδώ, γιατί και πάλι πίσω από όλη αυτή την κόντρα βρίσκονται χιλιάδες άνθρωποι που ταλαιπωρούνται, χωρίς να έχουν ισότιμη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη.
Η αρχή του τέλους
Το παιχνίδι για τους Χανιώτες φαίνεται να χάθηκε με την ανάδειξη του Αντώνη Σαμαρά στην προεδρία της Ν.Δ. Η 20ετής -και βάλε- κόντρα του με την οικογένεια Μητσοτάκη δεν προδιαθέτει για σθεναρή αντίσταση της Ν.Δ. στην ίδρυση και δεύτερου Εφετείου -κάθε άλλο μάλιστα. Το θέμα όχι μόνο έπεσε χαμηλά στην ατζέντα της Ν.Δ., αλλά μάλλον βγήκε τελείως από αυτήν. Και όσο η Ντόρα Μπακογιάννη βαθαίνει το ρήγμα με τη σημερινή ηγεσία, τόσο πιο αποκαρδιωμένοι εμφανίζονται οι Χανιώτες. Ήδη επί μία εβδομάδα οι δικηγόροι των Χανίων βρίσκονται σε αποχή από τα καθήκοντά τους, ζητώντας να μην εφαρμοστεί η απόφαση Καστανίδη και ο πρόεδρός τους Δημήτρης Ποντικάκης προειδοποιεί με δυναμικές κινητοποιήσεις, αν δεν εισακουστούν. Προειδοποίηση στο κενό, μάλλον, καθώς το παιχνίδι γοήτρου αλλά και οικονομικών οφελών είναι πιθανόν ήδη χαμένο.
Άλλα μέτωπα
Εκείνο που απομένει είναι η διεκδίκηση άλλων «χωροταξικών» αιτημάτων από τους Χανιώτες, με τους πιο λογικούς να ρίχνουν εκεί, πλέον, το βάρος της διεκδίκησής τους. Μιλούν ήδη για τις αντίστοιχες «αποψιλώσεις» υπηρεσιών τις οποίες έχουν υποστεί κατά καιρούς τα Χανιά και για τις οποίες έχουν δίκιο. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να χρειάζεται να ταξιδέψουν στο Ηράκλειο, όπου είναι και η έδρα της Περιφέρειας Κρήτης για να βγάλουν έστω και μια απλή άδεια λειτουργίας επιχείρησης. Και μιας και η κουβέντα για την διοικητική αναδιοργάνωση της χώρας έχει ανοίξει με τον Καλλικράτη, φαίνεται πως έχουμε να δούμε αρκετά επεισόδια αυτού του σίριαλ ακόμα. Και μάλλον εκεί κάπου θα βρεθεί η μέση λύση από έναν κρατικό μηχανισμό που, μέχρι σήμερα, δεν τα έχει καταφέρει να σώσει τους πολίτες του από την ταλαιπωρία, αφήνοντάς τους να ξοδεύονται σε γραφικές κόντρες του τύπου «το καλύτερο σημείο του Ηρακλείου είναι η ταμπέλα που δείχνει προς Χανιά…».
