Σκηνικό αβεβαιότητας και σενάρια σε δόσεις

Του Δημήτρη Υφαντή. Είναι πλέον κοινή πεποίθηση ότι η πραγματικότητα κινείται με ιλιγγιώδεις ταχύτητες που, σίγουρα, δεν μπορούν να ελέγξουν και να τιθασεύσουν ούτε οι χλομές πρωτοβουλίες των ευρωκρατών ούτε -πολύ περισσότερο- οι αλλεπάλληλοι σαλτιμπαγκισμοί του εγχώριου πολιτικού συστήματος.
Στα τέλη του Ιούλη η συμφωνία των Βρυξελλών φάνταζε σαν ένας προσωρινός συμφωνημένος οδικός χάρτης πορείας ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και στους κύριους πυλώνες της διεθνούς χρηματοπιστωτικής ολιγαρχίας. Όλα τώρα βρίσκονται στον αέρα και νέα δεδομένα με επιταχυνόμενους ρυθμούς αναδύονται.

Είμαστε ήδη ενήμεροι των προθέσεων υψηλών πυρήνων της γερμανικής ζώνης του ευρώ, όπου με διάφορες παραλλαγές τίθεται ξεκάθαρα προς υλοποίηση η εκδοχή του σπασίματος της Ευρωζώνης. Δύο είναι τα σταθερά στοιχεία: Το πρώτο, η ανάδειξη ενός σκληρού κύκλου χωρών δημοσιονομικής σταθερότητας και η υποτίμηση σε καθεστώς περιορισμένης ή και πλήρως εκχωρημένης κυριαρχίας των μαύρων προβάτων της Ευρωζώνης που σέρνονται προς τη χρεοκοπία, με πρώτο υποψήφιο και προγραμμένο θύμα την Ελλάδα. Το δεύτερο: η απόλυτη και ολοκληρωτική συγκέντρωση της οικονομικής πολιτικής σε ένα διευθυντήριο αποκλειστικής γερμανικής κυριαρχίας. με ό,τι αυτό μπορεί να περιέχει και με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται. Ό,τι μπορεί να περιέχει από την ισοπέδωση των εργασιακών δικαιωμάτων, έως την παράδοση του εθνικού πλούτου, ό,τι μπορεί να συνεπάγεται από την ανατροπή συνταγματικών ελευθεριών και στοιχειωδών δημοκρατικών κατακτήσεων, έως τον ακρωτηριασμό της εθνικής κυριαρχίας.
«Πειθαρχική» έξοδος της χώρας από το ευρώ, συντεταγμένη πορεία σε καραντίνα ή το αντίστροφο, μία «φυγή» του ευρωπαϊκού Βορρά σε ένα «καθαρό» νόμισμα από τα βαρίδια των χρεών του Νότου; Αυτά δεν μπορούν σήμερα να αποσαφηνιστούν. Είναι, όμως, ολοκάθαρο ότι το «κόλπο» είναι πολύ μεγάλο και σύνθετο κι εδώ βρίσκεται ο κόμπος που εξηγεί τα πολύ μεγάλα ζόρια και διλήμματα απέναντι στα οποία βρίσκεται το ελληνικό (ήδη κλυδωνιζόμενο) πολιτικό κατεστημένο. Το πρόσφατο επεισόδιο της «κατά λάθος-εξεπίτηδες» κόντρας Βενιζέλου με την τρόικα μπορεί να ερμηνευτεί ως παράπλευρη συνέπεια αυτών των πιο θεμελιακών διεργασιών. Κατά μία έννοια μπορεί να ιδωθεί και ως προείκασμα των όσων σεισμικών ανατροπών έρχονται. Πώς θα αντιμετωπίσει το πολιτικό σύστημα το φάσμα της χρεοκοπίας και δραματικής συρρίκνωσης της κυριαρχίας της χώρας;

Το κυβερνητικό στρατόπεδο
Το κυβερνητικό στρατόπεδο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα παραμείνει συγκροτημένο, αρθρωμένο στον εύθραυστο συμβιβασμό Παπανδρέου-Βενιζέλου. Και οι δύο πλευρές θα εξακολουθούν να «αντιπολιτεύονται» την ίδια την πολιτική τους, που με όλο και πιο απροκάλυπτο κυνισμό θα υποχρεώνονται να εφαρμόζουν απέναντι στην κοινωνία. Και θα επενδύουν με τους δικούς τους σχεδιασμούς στις ανατροπές που έρχονται. Η παρεμβολή της «κοινωνικής» αντιπολίτευσης στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ θα παίζει το ρόλο της και θα αξιοποιείται, όσο δεν θα κοντράρει συνολικά το Μνημόνιο και, το κυριότερο, δεν θα θέτει στο στόχαστρο το ίδιο το πολιτικό καθεστώς. Έχει αξία εδώ να δοθεί σημασία σε «πλατφόρμες», όπως αυτή του Νίκου Παπανδρέου, που εμφανίζεται ως η βαθιά σκέψη του πρωθυπουργού: «απαιτείται μία συνολική εναλλακτική λύση: ένα μεγάλο σχέδιο Μάρσαλ, ευρωομόλογο και ανατροπή συντηρητικών κυβερνήσεων στην Ε.Ε.». Ακόμα και η έξοδος από το ευρώ μπορεί να σερβιριστεί ως φιλολαϊκή λύση απεμπλοκής από το καταραμένο Μνημόνιο. Και, βέβαια, οι τυχοδιωκτισμοί στα εθνικά μέτωπα με την εμπλοκή των υπερατλαντικών συμμάχων δεν μπορούν να αποκλειστούν από τη φαρέτρα των πρωθυπουργικών σχεδίων εκτάκτου ανάγκης. Οι κεντρομόλες τάσεις συσπείρωσης του άξονα ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.-ΛΑΟΣ αλλά και η εκτίναξη πολιτικών αστέρων τύπου Λοβέρδου σε καθαρόαιμους υπηρέτες της βάρβαρης πολιτικής της τρόικας, υπογραμμίζουν μία φυγή πανικού των πιο αντιδραστικών μερίδων του πολιτικού συστήματος σε λύσεις ολοκληρωτικού πολέμου, κοινωνικού αυτοματισμού, όπου οι εργαζόμενοι στιγματίζονται ως τυραννικές συντεχνίες, οι διαδηλωτές και οι απεργοί ως ταραχοποιά στοιχεία και το ίδιο το Σύνταγμα, ως απολίθωμα της καταραμένης μεταπολίτευσης. Η επιλογή Σαμαρά να μην προσχωρεί στον άξονα του Μνημονίου και της συναίνεσης, παρά την ουσιαστική στήριξη που δίνει στα μέτρα, θα δέχεται όλο και πιο έντονες πιέσεις. Ο πολιτικός αγώνας αναδεικνύεται σε λυδία λίθο για την έξοδο σωτηρίας της χώρας.