Του Ηρόστρατου

Όταν καίγεται ένα μοναδικό νησί όπως η Χίος και οι καπνοί έχουν σκεπάσει το Αιγαίο, δύσκολο να μιλάς για πολιτισμό. Μόνο για επέλαση της βαρβαρότητας μπορούμε να γράφουμε στην Ελλάδα του 2012. Πολλοί θα ψάξουν για δικαιολογίες. Θα μιλήσουν ίσως για τον «στρατηγό άνεμο»… Το 40% των μαστιχόδεντρων έχουν γίνει στάχτη. Πανέμορφες περιοχές μεταμορφώθηκαν σε κρανίου τόπο.
Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός. Αρκεί να έχεις γυρίσει τις συγκεκριμένες περιοχές και να έχεις διαπιστώσει πως καμία απολύτως μέριμνα δεν υπάρχει. Όπως πάντα, πολλοί θα είναι οι Πιλάτοι!

Επιστρέφουμε;
Γυρίζουμε σιγά- σιγά στην πραγματικότητα που κοντεύει να ξεπεράσει ακόμη και τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις μας.
Τα χωριά μας, πάντως, φέτος πλημμύρισαν περισσότερο από ποτέ από κόσμο καθώς οι εναλλακτικές δυνατότητες, για έστω και ολιγοήμερες διακοπές, λιγόστεψαν απελπιστικά.
Για άλλη μια φορά είδαμε πόσο στρεβλή είναι η ιδέα περί πολιτισμού. Εκδηλώσεις τον Αύγουστο με κάποιες συναυλίες, κανένα θίασο από Αθήνα, συχνά κακόηχα πανηγύρια που μετατρέπουν την παράδοση σε ένα ατέλειωτο κιτς. Ευτυχώς, μέσα στην κρίση, από εδώ κι από εκεί αρχίζουν να ακούγονται άλλες φωνές: Δημιουργία από τα κάτω, πρωτότυπες εκδηλώσεις με συμμετοχή των ανθρώπων σε πόλεις και χωριά, καλλιτέχνες που σέβονται το κοινό τους. Υπάρχει ένα ακόμη άμορφο κίνημα που ελπίζουμε να μεγαλώσει. Ο Δρόμος θα του δώσει χώρο, όσο μπορεί…   

Αυτοκτόνησε ο σκηνοθέτης του Top Gun
Αυτοκτόνησε ο Τόνι Σκοτ, διαβάζω καθώς ανοίγω για πρώτη φορά εφημερίδα μετά από μέρες. Δεκάδες οι επιτυχίες του, έφεραν στα ταμεία εκατομμύρια, του χάρισαν φήμη, συνεργασίες με σημαντικούς ηθοποιούς…
Ένας κινηματογραφιστής με ιδιαίτερη αγάπη για τη ζωγραφική που την περνούσε και στις ταινίες του μέσα από την εικόνα, το φωτισμό, το εικαστικό στήσιμο των πλάνων του, ακόμη κι αν επρόκειτο για χολιγουντιανές περιπέτειες. Μικρός αδερφός του Ρίντλεϊ Σκοτ, έκανε την πρώτη του επιτυχία με το Αίμα και πάθος, μια ιστορία βρικολάκων στη Νέα Υόρκη του 1983 με πρωταγωνιστές την Κατρίν Ντενέβ, την Σούζαν Σαράντον και τον Ντέιβιντ Μπάουι.

Η Ωραία της Ημέρας
Η Κατρίν Ντενέβ, παραμένει πάντοτε γοητευτική, καθώς ο χρόνος περνά από πάνω της. Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο Η ωραία της ημέρας του Ζοζέφ Κεσέλ. Βιβλίο που έγινε πασίγνωστο χάρη στην κινηματογραφική μεταφορά του από τον Λουίς Μπουνιουέλ με την Κατρίν Ντενέβ στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Όταν πρωτοπαίχτηκε στην Ελλάδα προκάλεσε πραγματικό σκάνδαλο. Ο Ηρόστρατος σε αρκετά μικρή ηλικία είχε την τύχη να μένει απέναντι από το σινεμά «Αλάμπρα» στους Αμπελοκήπους, που αργότερα καταβρόχθισε η επέλαση του τσιμέντου. Από την ταράτσα της πολυκατοικίας είχες πλήρη εικόνα της οθόνης, αλλά ίσα που άκουγες τον ήχο. Γενικώς βρισκόμουν μέσα στο σινεμά και έτρεχα κι εγώ γύρω-γύρω κι ανεβοκατέβαινα τη γεφυρούλα που περνούσε πάνω από μι μικρή λιμνούλα. Στις «απαγορευμένες» ταινίες έπαιρνα το σκαμνάκι κι ανέβαινα στην ταράτσα. Έτσι έγινε και με την Ωραία της ημέρας. Οι γονείς μου μάλλον δεν πήραν είδηση τι ακριβώς ανέβηκα να δω, κάτι που δεν διέλαθε όμως της προσοχής του παππού και της γιαγιάς που ήρθαν να μας επισκεφθούν. Μόλις τέλειωσε η προβολή κατέβηκα αναψοκοκκινισμένος στο σπίτι, μη έχοντας καταλάβει τι ακριβώς είδα. Όταν, δε, με ρώτησαν ποια ταινία παιζόταν, απάντησα Η Ωραία της ημέρας, ε, τότε κόντεψαν να λιποθυμήσουν αμφότεροι…
Χρόνια αργότερα, λάτρης του Ισπανού σκηνοθέτη ξαναείδα και απόλαυσα την ταινία, γελώντας μέσα μου για το «σκάνδαλο». Τώρα διαβάζω πως το γύρισμα ήταν μια τραυματική εμπειρία για σκηνοθέτη και πρωταγωνίστρια. Λίγη σημασία έχει πια…

Η «κατάρα» του Μπάτμαν
Μετά τα όσα έγιναν το καλοκαίρι στην πρεμιέρα της νέας ταινίας του Μπάτμαν, έγραψαν διάφοροι για την «κατάρα του Μπάτμαν» συνδυάζοντας άσχετα μεταξύ τους γεγονότα. Ακόμη κι από αριστερούς αναλυτές δεν διάβασα κάτι που να μπαίνει στην ίδια την ουσία συγκεκριμένων κόμικς, που εδώ και κάποιες δεκαετίες έχουν βρεθεί στο απυρόβλητο. Ο Μπάτμαν και ο Σπάιντερμαν, τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει η απόλυτη μόδα ανάμεσα σε αγόρια κάθε ηλικίας (ακόμη και τα δικά μου παιδιά έχουν πραγματική μανία).  Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Ποια είναι τα πρότυπα που δημιουργεί; Επιπλέον γονείς πολύ μικρών παιδιών θεωρούν φυσιολογικό να τους επιτρέπουν να βλέπουν τις ταινίες που περιέχουν απίστευτα βίαιες σκηνές. Ενώ, μάλιστα, υποτίθεται πως απευθύνονται σε ηλικίες άνω των 13 ετών, τα περισσότερα «γκάτζετ» απευθύνονται σε ηλικίες που ξεκινούν σχεδόν από τη… βρεφική.
Ας αναρωτηθούμε λίγο τι σημαίνει το γεγονός πως οι δυο τερατόμορφοι ήρωες πέταξαν στην αφάνεια τον μεγαλύτερο πρωταγωνιστή παλιότερων δεκαετιών: Τον Σούπερμαν. Θα καταλαβαίναμε πολλά για τον τρόπο που αντανακλάται η σημερινή συγκυρία (και) στα κόμικς.  

…και ο απατεώνας Ντόναλντ!
Από τις ελάχιστες προσεγγίσεις που έχω δει αν μπαίνουν κάτω από την επιφάνεια και να ανδεικνύουν το πραγματικά επίδικο αντικείμενο είναι το βιβλίο των Αρμάν Ματλάρ και Αριέλ Ντορφμάν, Ντόναλντ ο απατεώνας ή η διήγηση του ιμπεριαλισμού στα παιδιά. Η μελέτη αυτή πρωτοκυκλοφόρησε στη Χιλή το 1971 από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Βαλπαραΐζο, στο πλαίσιο της εκπολιτιστικής προσπάθειας της Κυβέρνησης Λαϊκής Ενότητας του Σαλβατόρ Αλιέντε. Η χούντα του Πινοσέτ απαγόρευσε το βιβλίο και πέταξε στη θάλασσα 5.000 αντίτυπα του!  Στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 1979 από τις Εκδόσεις Ύψιλον. Υπήρξαν κάποιοι που το χαρακτήρισαν «δογματικό». Ακόμη κι ο υπογράφων, διαβάζοντας για τον αγαπημένο ήρωα της παιδικής του ηλικίας, τον Ντόναλντ, πολύ απογοητεύτηκε. Η αλήθεια είναι καμιά φορά ενοχλητική. Αναρωτιέμαι τι θα έγραφαν οι ίδιοι συγγραφείς για τους διάφορους υπερήρωες που κάνουν τον Ντόναλντ και την υπόλοιπη παρέα του Ντίσνεϊ να φαίνονται κυριολεκτικά αθώοι…  
Ο Μπάτμαν και ο Σπάιντερμαν (όπως είπαμε ο Σούπερμαν έχει πέσει σε… δυσμένεια) διδάσκουν μια ακροδεξιά ιδεολογία στα παιδιά κάτι που γίνεται σαφέστατο στις πιο πρόσφατες κινηματογραφικές παραγωγές. Θα τολμήσουμε μια σκληρή και «δογματική» κριτική;

 

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!