Καθώς ανοίγουμε τη ρώσικη κούκλα, εμφανίζεται μια μικρότερη και πανομοιότυπη, που κι αυτή περιέχει, με τη σειρά της, το σμικρυμένο ομοίωμά της. Και θα μπορούσαμε, θεωρητικά, να παίζουμε αυτό το (έτσι κι αλλιώς αναγωγικό, απλουστευτικό λοιπόν και επισφαλές) παιγνίδι επ’ άπειρον, αρκεί να θυμόμαστε ότι το μέγεθος έχει κι αυτό σημασία, ότι δηλώνει μιαν ουσιαστική τροποποίηση, ότι δηλαδή η μια κούκλα προκύπτει απ’ την άλλη διά μετασχηματισμού, όπως θα μετασχηματίζαμε ένα σύνολο εξισώσεων για να ισχύσουν σε διαφορετικό αδρανειακό σύστημα… Υπ’ αυτόν τον όρο, ναι, είναι σκόπιμο να δείχνουμε διαρκώς ότι η επίθεση κατά του (να πω «δημόσιου»; πρέπει να επιμείνουμε ότι πρόκειται για ταυτολογία) Πανεπιστημίου «εμφανίζεται» αμέσως, αρκεί ν’ «ανοίξουμε» τη Μεγάλη Κούκλα του γενικού πολέμου ο οποίος μαίνεται εδώ και καιρό.
Όσον αφορά μάλιστα τον αληθινό στόχο αυτού του πολέμου (και ποιος αμφιβάλλει ακόμη ότι πρόκειται για νέα μορφή πολέμου κι ότι η ολοκλήρωση του καπιταλισμού εμφανίζεται κατ’ ανάγκη μ’ αυτήν τη μορφή;), είναι εξόχως διαφωτιστική η επιμήκυνση του χρονικού ανύσματος. Έγινε καραμέλα η διαπίστωση ότι «μας γυρίζουν» (όσον αφορά τα δικαιώματα, την εργατική νομοθεσία κ.λπ. κ.λπ.) «στο μεσαίωνα», στη μικροκλίμακά της όμως η επίθεση κατά του θεσμού του Πανεπιστημίου μας οδηγεί πιο πίσω κι από τον ύστερο μεσαίωνα, κάπου ανάμεσα στο 12ο και στο 13ο αιώνα, δηλαδή στις έκδηλες πια απαρχές της εκκοσμίκευσης. Κι αν ανοίξουμε και τούτη την κούκλα, το άνυσμα επιμηκύνεται ιλιγγιωδώς: Η κατάργηση του ΟΕΔΒ, λόγου χάριν, τελετουργεί και επισφραγίζει απλώς την ολοκληρωτική επίθεση κατά του «παλιομοδίτικου», δήθεν, βιβλίου – όμως τι σημαίνει εντέλει αυτό; Τι ακριβώς δέχεται εν προκειμένω επίθεση;
Ίσως όχι μόνο η θέσμισή της αλλά καθαυτήν η διαδικασία παραγωγής γνώσης – και, απ’ την άλλη μεριά, η άρρηκτη σχέση της με την απόλαυση, ως αναγκαία έκφανση της αυτογνωσίας… Όσο θα σκεφτόμαστε και θα συζητάμε αυτήν ή οποιαδήποτε άλλη πτυχή του ενιαίου προβλήματος (και πρέπει, επείγει να σκεφτούμε, να συζητήσουμε, απορρίπτοντας εξαρχής τις παραπλανητικές φλυαρίες περί αντικατάστασης ενός μέσου από άλλο, που ανήκει στο μέλλον μας), ας έχουμε κατά νουν και ότι, συνεκδοχικά, στις φλόγες τυλίγεται κι η Βιβλιοθήκη – κι ότι συνεπώς ξεπερνάμε, επιταχύνοντας προς τα πίσω, ακόμη και το χρονικό όριο εμφάνισης του βιβλίου όπως το ξέρουμε έκτοτε (κάπου κοντά στην εμφάνιση χριστιανών, που πρώτοι αξιοποίησαν τη λαϊκότητα του καινούργιου, τότε, μέσου). Προσεγγίζουμε το έσχατο όριο, εμφάνισης της δημοκρατίας: ακούγεται υπερβολικό, εξωφρενικό – αλλά αυτή είναι η τεχνική του αναγωγισμού. Αν εκτελέσουμε την ακροβασία με προσοχή, ίσως καταλάβουμε κάτι…
Ίσως όχι μόνο η θέσμισή της αλλά καθαυτήν η διαδικασία παραγωγής γνώσης – και, απ’ την άλλη μεριά, η άρρηκτη σχέση της με την απόλαυση, ως αναγκαία έκφανση της αυτογνωσίας… Όσο θα σκεφτόμαστε και θα συζητάμε αυτήν ή οποιαδήποτε άλλη πτυχή του ενιαίου προβλήματος (και πρέπει, επείγει να σκεφτούμε, να συζητήσουμε, απορρίπτοντας εξαρχής τις παραπλανητικές φλυαρίες περί αντικατάστασης ενός μέσου από άλλο, που ανήκει στο μέλλον μας), ας έχουμε κατά νουν και ότι, συνεκδοχικά, στις φλόγες τυλίγεται κι η Βιβλιοθήκη – κι ότι συνεπώς ξεπερνάμε, επιταχύνοντας προς τα πίσω, ακόμη και το χρονικό όριο εμφάνισης του βιβλίου όπως το ξέρουμε έκτοτε (κάπου κοντά στην εμφάνιση χριστιανών, που πρώτοι αξιοποίησαν τη λαϊκότητα του καινούργιου, τότε, μέσου). Προσεγγίζουμε το έσχατο όριο, εμφάνισης της δημοκρατίας: ακούγεται υπερβολικό, εξωφρενικό – αλλά αυτή είναι η τεχνική του αναγωγισμού. Αν εκτελέσουμε την ακροβασία με προσοχή, ίσως καταλάβουμε κάτι…
Σχόλια
