Οργάνωση και αλληλεγγύη για την αλλαγή των συσχετισμών. Της Μαρίνας Πρεντούλη
Δύο πρωτοβουλίες στην Αγγλία τους τελευταίους μήνες συνηγορούν στην προσπάθεια να κατανοηθεί η ελληνική κρίση και οι πολιτικές εξελίξεις των εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου πέρα από το στενό εθνικό πλαίσιο.
Η πρώτη, η δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου, κατ’ αρχήν υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να οργανωθούν και να κινητοποιηθούν σύντροφοι εκτός του ελλαδικού χώρου που για μεγάλο διάστημα παρακολουθούσαν άπραγοι την πολιτική, κοινωνική και οικονομική εξαθλίωση της Ελλάδας. Αναφέρομαι λιγότερο στους Έλληνες φοιτητές που συνήθως βλέπουν τη διαμονή τους στη Βρετάνια ως προσωρινή και περισσότερο σ’ αυτούς που έχουν αποκτήσει μια κάποια μονιμότητα στον βρετανικό χώρο. Που είναι κομμάτι της εκεί κοινωνίας χωρίς να είναι ποτέ απόλυτα ενσωματωμένοι, ούτε Βρετανοί, ούτε Έλληνες. Η πρωτοβουλία φυσικά πάρθηκε από τους πρώτους (σε συνεργασία με κάποιους Έλληνες ακαδημαϊκούς βρετανικών πανεπιστημίων), οι οποίοι διατηρούν στενότερες σχέσεις με τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ και την ελληνική πολιτική σκηνή.
Αν και η κίνηση αυτή έχει μόλις αρχίσει, η σύνθεση των πρώτων συναντήσεων, δεν είναι ενδεικτική (τουλάχιστον όχι ακόμα) ούτε των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε των πλατυτέρων κινηματικών διαδικασιών που ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση μετά της εκλογές της 17ης Ιουνίου. Ένας από τους λόγους είναι η ανεπαρκής επικοινωνία (κατά μεγάλο μέρος συγκυριακή) μεταξύ Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και συνιστωσών, με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολο αν έχουν ειδοποιηθεί όλα τα μελή του ΣΥΡΙΖΑ που ζουν, εργάζονται και σπουδάζουν στην Βρετανία για αυτήν την πρωτοβουλία. Μεγαλύτερη πρόκληση, όμως, για το ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου θα είναι η επικοινωνία και ενσωμάτωση όσων δεν είναι μέλη των οργανώσεων στην Ελλάδα, δεν ανήκουν και δεν έχουν σχέση με το Βρετανικό ακαδημαϊκό χώρο. Αυτή όμως είναι μια πρόκληση που πρέπει να αποδεχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου, αν σκοπεύει να έχει έναν οργανικό ρολό στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας και ίσως της Βρετανίας.
Εξάλλου, η αναγκαιότητα της δημιουργίας του ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου έχει κατά μεγάλο μέρος να κάνει με το ενδιαφέρον της αγγλικής πολιτικής σκηνής (ή μέρος αυτής) να ακούσει, να κατανοήσει και ίσως να εμπνευστεί από την πολιτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Ας μην ξεχνάμε ότι και η Βρετανία τελεί υπό καθεστώς λιτότητας, με την κυβέρνηση των Συντηρητικών να απειλεί να καταστρέψει και τα τελευταία υπολείμματα κοινωνικού κράτους. Η πολιτική της λιτότητας έχει εδώ και μήνες χάσει την ρητορική της δεινότητα μέσα και έξω από την Ευρωζώνη, με την Ισπανία και την Βρετανία σε διπλή ύφεση παρά τις υποσχέσεις και τα οικονομικά μετρά.
Καθώς η Ελλάδα βγαίνει από τη θέση του αποδιοπομπαίου τράγου και τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που προκύπτουν έχουν ομοιότητες που δεν περιορίζονται σε μεμονωμένα κράτη (π.χ. τα καταστροφικά αποτελέσματα των μέτρων λιτότητας σε όσες χώρες έχουν εφαρμοστεί), η βρετανική Αριστερά (όπως αυτή έχει διαμορφωθεί και συρρικνωθεί μετά την εφιαλτική περίοδο Θάτσερ) έχει πολλά να κερδίσει από την κατανόηση του ελληνικού ζητήματος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκε και η πρωτοβουλία Καμπάνια Αλληλεγγύης στην Ελλάδα (Greece Solidarity Campaign), με τη συμμετοχή Βρετανών και Ελλήνων συντρόφων. Μελή αυτής της πρωτοβουλίας έχουν επισκεφτεί την Ελλάδα και έχουν συνομιλήσει με ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων, κομμάτων, σωματείων και απεργών, ώστε να σχηματίσουν μια σφαιρική εικόνα της πολίτικης και κοινωνικής κατάστασης. Η βοήθεια που μπορεί να προσφέρει αυτή η πρωτοβουλία στον αντιμνημονιακό πολιτικό λόγο είναι πολύπλευρη (ιδιαίτερα αν δημιουργηθεί ένα ευρύτερο δίκτυο αναλόγων πρωτοβουλιών ευρωπαϊκών και μη ευρωπαϊκών χώρων). Δημιουργεί συσχετισμούς κατά των μέτρων λιτότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και τη Βρετανία, πράγμα που έχει τη δυνατότητα να κλονίσει την επιχειρηματολογία της κρίσης που προβάλλουν τα εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή ΜΜΕ προς εξυπηρέτηση των γνωστών πια οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων. Προβάλλει αντίσταση στην κυβέρνηση Κάμερον και σε ανακοινώσεις όπως αυτή της 4ης Ιουλίου, όπου ο Βρετανός πρωθυπουργός απείλησε ότι θα απαγορεύσει την είσοδο Ελλήνων υπηκόων στη Βρετανία αν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ. Η ανακοίνωση καταδικάστηκε από τον πρόεδρο της καμπανιάς με επιστολή του στην εφημερίδα Guardian και σε βουλευτές των Εργατικών. Ακόμα και η υπενθύμιση της λέξης «αλληλεγγύη» έχει τη δική της δύναμη.
Η πρώτη, η δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου, κατ’ αρχήν υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να οργανωθούν και να κινητοποιηθούν σύντροφοι εκτός του ελλαδικού χώρου που για μεγάλο διάστημα παρακολουθούσαν άπραγοι την πολιτική, κοινωνική και οικονομική εξαθλίωση της Ελλάδας. Αναφέρομαι λιγότερο στους Έλληνες φοιτητές που συνήθως βλέπουν τη διαμονή τους στη Βρετάνια ως προσωρινή και περισσότερο σ’ αυτούς που έχουν αποκτήσει μια κάποια μονιμότητα στον βρετανικό χώρο. Που είναι κομμάτι της εκεί κοινωνίας χωρίς να είναι ποτέ απόλυτα ενσωματωμένοι, ούτε Βρετανοί, ούτε Έλληνες. Η πρωτοβουλία φυσικά πάρθηκε από τους πρώτους (σε συνεργασία με κάποιους Έλληνες ακαδημαϊκούς βρετανικών πανεπιστημίων), οι οποίοι διατηρούν στενότερες σχέσεις με τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ και την ελληνική πολιτική σκηνή.
Αν και η κίνηση αυτή έχει μόλις αρχίσει, η σύνθεση των πρώτων συναντήσεων, δεν είναι ενδεικτική (τουλάχιστον όχι ακόμα) ούτε των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε των πλατυτέρων κινηματικών διαδικασιών που ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση μετά της εκλογές της 17ης Ιουνίου. Ένας από τους λόγους είναι η ανεπαρκής επικοινωνία (κατά μεγάλο μέρος συγκυριακή) μεταξύ Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και συνιστωσών, με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολο αν έχουν ειδοποιηθεί όλα τα μελή του ΣΥΡΙΖΑ που ζουν, εργάζονται και σπουδάζουν στην Βρετανία για αυτήν την πρωτοβουλία. Μεγαλύτερη πρόκληση, όμως, για το ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου θα είναι η επικοινωνία και ενσωμάτωση όσων δεν είναι μέλη των οργανώσεων στην Ελλάδα, δεν ανήκουν και δεν έχουν σχέση με το Βρετανικό ακαδημαϊκό χώρο. Αυτή όμως είναι μια πρόκληση που πρέπει να αποδεχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου, αν σκοπεύει να έχει έναν οργανικό ρολό στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας και ίσως της Βρετανίας.
Εξάλλου, η αναγκαιότητα της δημιουργίας του ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου έχει κατά μεγάλο μέρος να κάνει με το ενδιαφέρον της αγγλικής πολιτικής σκηνής (ή μέρος αυτής) να ακούσει, να κατανοήσει και ίσως να εμπνευστεί από την πολιτική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Ας μην ξεχνάμε ότι και η Βρετανία τελεί υπό καθεστώς λιτότητας, με την κυβέρνηση των Συντηρητικών να απειλεί να καταστρέψει και τα τελευταία υπολείμματα κοινωνικού κράτους. Η πολιτική της λιτότητας έχει εδώ και μήνες χάσει την ρητορική της δεινότητα μέσα και έξω από την Ευρωζώνη, με την Ισπανία και την Βρετανία σε διπλή ύφεση παρά τις υποσχέσεις και τα οικονομικά μετρά.
Καθώς η Ελλάδα βγαίνει από τη θέση του αποδιοπομπαίου τράγου και τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που προκύπτουν έχουν ομοιότητες που δεν περιορίζονται σε μεμονωμένα κράτη (π.χ. τα καταστροφικά αποτελέσματα των μέτρων λιτότητας σε όσες χώρες έχουν εφαρμοστεί), η βρετανική Αριστερά (όπως αυτή έχει διαμορφωθεί και συρρικνωθεί μετά την εφιαλτική περίοδο Θάτσερ) έχει πολλά να κερδίσει από την κατανόηση του ελληνικού ζητήματος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκε και η πρωτοβουλία Καμπάνια Αλληλεγγύης στην Ελλάδα (Greece Solidarity Campaign), με τη συμμετοχή Βρετανών και Ελλήνων συντρόφων. Μελή αυτής της πρωτοβουλίας έχουν επισκεφτεί την Ελλάδα και έχουν συνομιλήσει με ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων, κομμάτων, σωματείων και απεργών, ώστε να σχηματίσουν μια σφαιρική εικόνα της πολίτικης και κοινωνικής κατάστασης. Η βοήθεια που μπορεί να προσφέρει αυτή η πρωτοβουλία στον αντιμνημονιακό πολιτικό λόγο είναι πολύπλευρη (ιδιαίτερα αν δημιουργηθεί ένα ευρύτερο δίκτυο αναλόγων πρωτοβουλιών ευρωπαϊκών και μη ευρωπαϊκών χώρων). Δημιουργεί συσχετισμούς κατά των μέτρων λιτότητας τόσο στην Ελλάδα όσο και τη Βρετανία, πράγμα που έχει τη δυνατότητα να κλονίσει την επιχειρηματολογία της κρίσης που προβάλλουν τα εθνικά, ευρωπαϊκά και διεθνή ΜΜΕ προς εξυπηρέτηση των γνωστών πια οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων. Προβάλλει αντίσταση στην κυβέρνηση Κάμερον και σε ανακοινώσεις όπως αυτή της 4ης Ιουλίου, όπου ο Βρετανός πρωθυπουργός απείλησε ότι θα απαγορεύσει την είσοδο Ελλήνων υπηκόων στη Βρετανία αν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ. Η ανακοίνωση καταδικάστηκε από τον πρόεδρο της καμπανιάς με επιστολή του στην εφημερίδα Guardian και σε βουλευτές των Εργατικών. Ακόμα και η υπενθύμιση της λέξης «αλληλεγγύη» έχει τη δική της δύναμη.
* Η Μαρίνα Πρεντούλη είναι Λέκτορας Πολιτικής και Πολιτικών Επικοινωνιών στο Πανεπιστήμιο Ανατολικής Αγγλίας –UREA (m.prentoulis@uea.ac.uk)
Σχόλια
