Αρχική πολιτισμός «Η κουλτούρα του ξέκωλου»

«Η κουλτούρα του ξέκωλου»

Μια συνάντηση με τη δημοσιογράφο και συγγραφέα Άριελ Λίβι. Συνέντευξη στον Κώστα Στοφόρο

Τι δουλειά έχουμε να συζητάμε στην Ελλάδα της κρίσης για την «κουλτούρα του ξέκωλου»; Μήπως είμαστε εκτός τόπου και χρόνου; Αυτό σκεφτόμουν όταν έμαθα πως υπήρχε η δυνατότητα να συζητήσω με την Άριελ Λίβι, Aμερικανίδα δημοσιογράφο και συγγραφέα που ήρθε στην Ελλάδα αυτή την εβδομάδα για να παρουσιάσει το βιβλίο της Θηλυκές Φαλλοκράτισσες-oι γυναίκες και η ανερχόμενη κουλτούρα του ξέκωλου (Female Chauvinist Pigs, Women and the Rise of Raunch Culture) που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Eκδόσεις Κουκκίδα.
Η δεύτερη σκέψη μου -όταν ακόμη δεν είχα διαβάσει το βιβλίο- ήταν πως θα είχα να κάνω με κάποια συντηρητική και αγριωπή φεμινίστρια που δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της (κανείς μας δεν γλιτώνει, βλέπετε, από τα στερεότυπα!)
Παρ’ όλα αυτά, η περιέργειά μου είχε κινηθεί (και νικήσει!) κι έτσι βρέθηκα να κρατάω το βιβλίο στα χέρια μου και να το διαβάζω με ενδιαφέρον που ανέβαινε καθώς προχωρούσα από κεφάλαιο σε κεφάλαιο:
Από την αρχή, όπου παρουσιάζει ένα ρεπορτάζ για τα κορίτσια που κάνουν οτιδήποτε προκειμένου να εξασφαλίσουν λίγα λεπτά δημοσιότητας στο ριάλιτι Girls Gone Wild, όπου το τηλεοπτικό συνεργείο κυκλοφορεί σε δρόμους, παραλίες και μπαρ άγνωστα κορίτσια να γδυθούν, να προκαλέσουν…
Συνεχίζοντας, με Το μέλλον που δεν ήρθε ποτέ, όπου καταγράφει τους αγώνες του φεμινιστικού κινήματος που «αξιοποιήθηκαν» από την τεράστια βιομηχανία της πορνογραφίας προς ίδιον όφελος, αλλοιώνοντας το νόημά τους.
Το βιβλίο έχει μια σειρά από υποδειγματικά ρεπορτάζ που μας μεταφέρουν στα παρασκήνια του τεράστιου χορού που έχει στηθεί γύρω από την εκμετάλλευση του γυναικείου σώματος και της «σεξουαλικότητας». Δεν διστάζει να πάρει θέση και από ρεπορτάζ να γίνει δοκίμιο που καταφέρνει να κρατήσει πολύ λεπτές ισορροπίες και να οδηγήσει τη σκέψη σε καινούριους δρόμους…

Συνάντηση με τη συγγραφέα
Διαβάζοντας καταλαβαίνει κανείς πως το βιβλίο συνδέεται, τελικά, με την κρίση. Δεν είναι το γνωστό ανέκδοτο με το σκουλήκι, αλλά μια πραγματικότητα. Η κουλτούρα του ξέκωλου στην Ελλάδα σχετίζεται απόλυτα με τις πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών!
Το 1987, καθώς κάθε «σοσιαλισμός» έχει εξαφανιστεί από το ΠΑΣΟΚ κι αρχίζει η λαμπρή περίοδος με τα «δωράκια», τον «Κοσκωτά», την εξαφάνιση των μυστάκων, την ανακάλυψη των πούρων και την «πτώση των ταμπού», εμφανίζεται το Κλικ για να συμπυκνώσει τη νέα περίοδο όπου κυριαρχεί το life style τύπου Κωστόπουλου με τα «τολμηρά» θέματα και εξώφυλλα. Κανείς πια δεν κρύβει το Play Boy όπως παλιά, αλλά διάσημες και σοβαρές σταρ έρχονται να μας δείξουν τη γυμνή τους αλήθεια. Η έκρηξη θα έρθει με την ιδιωτική τηλεόραση, τα δεκάδες περιοδικά που διαγωνίζονται σε… τόλμη και θα συνεχιστεί από τα «απελευθερωμένα» free press ώς τις μέρες μας. Η δημοσιογράφος που απαντά στη στήλη Μίλα μου βρώμικα θεωρείται πλέον προσωπικότητα. Ιέρεια της νέας εποχής.
Αυτό που, στην πραγματικότητα, κυριαρχεί παντού δεν είναι άλλο από την «κουλτούρα του ξέκωλου», όπως τόσο πετυχημένα την χαρακτηρίζει η Λίβι.
Τη συναντάω Δευτέρα πρωί και προσπαθώ να της μεταφέρω αυτή την «ελληνική» ανάγνωση του βιβλίου της. Πώς η πολιτική και η κυρίαρχη ιδεολογία στη χώρα μας αξιοποίησαν στο έπακρο αυτό το είδος κουλτούρας… Καταλαβαίνει και μάλιστα πολύ καλά αφού έχει ασχοληθεί ιδιαιτέρως με το «φαινόμενο Μπερλουσκόνι». Η ίδια μου λέει για την έκπληξή της που βρέθηκε στην Ελλάδα:
«Πρώτα απ’ όλα δεν περίμενα να με καλέσουν. Με όσα ακούμε στις ΗΠΑ για την κρίση, πίστευα ότι θα δω πολύ χειρότερα πράγματα. Τις δυο μέρες που είμαι εδώ περπάτησα πολύ στην Αθήνα και τη βρήκα όμορφη. Ευτυχώς τουλάχιστον για τον επισκέπτη δεν είναι τόσο ορατά τα σημάδια της κρίσης. Να σας πω ότι η χαρά μου είναι μεγάλη, γιατί είναι η πρώτη φορά που βρίσκομαι στην Ελλάδα, αν και έχω ελληνικές ρίζες: Ο παππούς μου ήταν μέλος της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης».
Κάπου εδώ αρχίσαμε τα… οικογενειακά μας, καθώς απ’ ό,τι φαίνεται είμαι κάτι σαν «σωσίας» του θείου της του Άλμπερτ (με έβγαλε και φωτογραφία για να το αποδείξει στην οικογένεια).
Δεν ανακαλύψαμε, πάντως, καμία συγγένεια! Αυτό που θέλω να πω, όμως, είναι πως και η στερεότυπη εικόνα που είχα χάθηκε. Μπορείς να πεις και τις μεγαλύτερες αλήθειες με το χαμόγελο…

Το βιβλίο σας πρωτοκυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 2005. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;
Η κατάσταση έχει σαφώς χειροτερέψει. Αν τότε κυριαρχούσαν τα ριάλιτι, σήμερα υπάρχουν μόνο ριάλιτι. Όλο και περισσότερες γυναίκες θέλουν να μοιάσουν στις γυναίκες που βλέπουν στην τηλεόραση και τα περιοδικά. Να μιμηθούν τις συμπεριφορές τους. Να γίνουν «σέξι». Κι αυτά σε μια κοινωνία βαθιά συντηρητική.

Διάβασα πως ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος Νιουτ Γκίνγκριτς θριάμβευσε στη λεγόμενη Ζώνη της Βίβλου (οι συντηρητικές Νότιες Πολιτείες), παρά το γεγονός ότι αποκαλύφθηκε πως διατηρούσε παράλληλες σχέσεις. Αυτό δείχνει πρόοδο;
Η δεύτερη σύζυγός του, Μαριάν, αποκάλυψε σε συνέντευξή της στο ABC, ότι της είχε προτείνει ο γάμος τους να γίνει «ανοιχτός», όταν εκείνη έμαθε πως είχε έξι χρόνια σχέση με μια συνεργάτιδά του. Αυτή δεν δέχτηκε, εκείνος τη χώρισε και παντρεύτηκε την ερωμένη του! Το γεγονός δεν δείχνει για μένα τίποτε άλλο παρά την υποκρισία των συντηρητικών που ακόμη και σήμερα πολεμούν την έκτρωση, τους γάμους των ομοφυλοφίλων κ.ά.
Γι’ αυτούς οι γυναίκες δεν είναι «αληθινοί άνθρωποι», αλλά διακοσμητικά στοιχεία! Τις θέλουν «τολμηρές» για τη δική τους ευχαρίστηση. Το κακό είναι πως και οι ίδιες οι γυναίκες πέφτουν στην παγίδα και ακολουθούν αυτά τα πρότυπα. Δεν είναι τυχαία η ιλιγγιώδης αύξηση των πλαστικών επεμβάσεων τα τελευταία χρόνια – ακόμη και στα χείλη του αιδοίου. Πολλές Αμερικανίδες φτάνουν να έχουν ως απόλυτα πρότυπα τις πορνοστάρ. Η προσποίηση καταλήγει συνώνυμη της σεξουαλικότητας…
Την ίδια στιγμή κόβουν όλα τα κονδύλια από τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση!
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση του Plan Parenthood, ενός προοδευτικού οργανισμού για τη δημόσια Υγεία, που λειτουργεί κλινικές σε φτωχογειτονιές, δίνει συμβουλές για εκτρώσεις, ασχολείται με την ενημέρωση για τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα κ.ά. Το Κογκρέσο του έκοψε τη χρηματοδότηση… Επιπλέον, έχει σταματήσει κάθε πρόγραμμα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία. Το μόνο που προπαγανδίζουν στα παιδιά είναι η αποχή από το σεξ μέχρι το γάμο…
Όλα αυτά, φαινομενικά αντιφατικά, δεν είναι παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Σας έχουν κατηγορήσει και ως συντηρητική για όσα υποστηρίζετε….
Να πω, πρώτα απ’ όλα, ότι κατά κανένα τρόπο δεν κατηγορώ τις γυναίκες που έχουν ως επάγγελμα το στριπτίζ, συμμετέχουν σε ταινίες πορνό κ.λπ. Στο σύστημα εναντιώνομαι. Που αναπαράγει εικόνες που δεν είναι τελικά καλές – ούτε για τους άντρες, ούτε για τις γυναίκες… Σκεφτείτε το παράδοξο: Από τη μια έχουμε γυναίκες που προσποιούνται, έχοντας το «σεξ» ως επάγγελμα και από την άλλη «αληθινές» γυναίκες που στην πραγματική τους ζωή μιμούνται, αντιγράφουν αυτή την προσποίηση. Πιστεύω πως δεν είναι συντηρητισμός να αντιδράς σε αυτή την κατάσταση.
Τα πράγματα στις μέρες μας είναι μπερδεμένα. Παλιότερα ήταν ξεκάθαρο: Οι προοδευτικοί ήταν στο αντιπολεμικό κίνημα και υπερασπίζοντας την προσωπική και τη σεξουαλική ελευθερία…
Αυτή τη σεξουαλική ελευθερία την πήρε η διαφήμιση, δημιούργησε μια αληθινή καταιγίδα και κατάφερε να διαστρέψει πλήρως τη σημασία της.

Γράφετε: «Το σεξ είναι από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που έχουμε ως ανθρώπινα όντα για να παίξουμε, και το έχουμε υποβιβάσει σε βρακιά και ενθέματα από πολυεστέρα. Είναι απίστευτο με πόση έκπτωση πουλάμε τους εαυτούς μας». Πόση δύναμη έχουμε να αντιδράσουμε απέναντι σε αυτή την τεράστια βιομηχανία;
Το γεγονός ότι 60 χιλιάδες άνθρωποι στις ΗΠΑ αγόρασαν το βιβλίο μου, το γεγονός ότι μεταφράστηκε σε χώρες όπως η Ελλάδα ή ότι διδάσκεται σε τάξεις γυναικείων σπουδών, μου δείχνει ότι πολλά μπορεί να κάνει ο καθένας μας.
Ίσως δεν μπορείς να αλλάξεις όλη την κοινωνία, όμως μπορείς να κάνεις μερικά βήματα. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που, ευτυχώς, παίρνουν τέτοια ζητήματα στα σοβαρά και έτσι μπορώ να είμαι αισιόδοξη για το μέλλον….

 

Σχόλια

Exit mobile version