Πάντα μπροστά… η Ελλάδα
«Αυτή τη φορά ο Ερντογάν είναι περικυκλωμένος και την έχει άσχημα», είπαν σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ Τούρκοι αριστεροί σύντροφοι σε πρόσφατο ταξίδι των πρώτων στη γειτονική χώρα. Οι κασέτες που υπήρχαν βέβαια εδώ και καιρό κάνουν την εμφάνισή τους όποτε οι διαχειριστές τους επιλέγουν, σε μια διαδικασία όπου ο Τούρκος πρωθυπουργός σιγοψήνεται σε χαμηλή φωτιά. Είναι εξίσου βέβαιο πως υπάρχει και άλλο υλικό που περιμένει την ώρα του για να «σκάσει».
25 χρόνια πριν, μια πανστρατιά έγκριτων ΜΜΕ που εγκατέλειπαν τον Ανδρέα Παπανδρέου καταφέρονταν μετά τις εκλογές του Ιουνίου 1989 ενάντια στον κόσμο που επέμενε να ψηφίζει ΠΑΣΟΚ (39%) παρά τις ομοβροντίες για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Αφού ο κόσμος δεν επείσθη και δεν ακολούθησε τη στροφή πρώην φιλοπασοκικών συγκροτημάτων, «ο ελληνικός λαός θέλει ψυχίατρο»…
Στη γειτονική Τουρκία παρά την αντίστοιχη ομοβροντία, ένα δημοσκοπικό 47% εμφανίζεται να στηρίζει τον Τούρκο πρωθυπουργό, άλλοι θεωρώντας όλα αυτά πλεκτάνη των εχθρών ενός λαοπρόβλητου ηγέτη ή μιας Τουρκίας που πρώτη φορά σηκώνει τόσο το ανάστημά της, και άλλοι αποδεχόμενοι το φαγοπότι του δικού τους ανθρώπου. Συγκρινόμενος με τον παπανδρεϊσμό, η ανθεκτικότητα και το λαϊκό έρεισμα Ερντογάν είναι μεγαλύτερο και η πτώση του θα αποδειχτεί πιο δύσκολη υπόθεση. Και δεν είναι μόνο το λαϊκό έρεισμα, αφού ο Ερντογάν κατάφερε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό να δημιουργήσει αυτό που ουσιαστικά απέτυχε εδώ ο Ανδρέας τότε: τα λεγόμενα «νέα τζάκια». Σημαντικές νεόκοπες μερίδες της μεγαλοαστικής τάξης στην Τουρκία θα έπρεπε να βρουν πρώτα αντικαταστάτη να ποντάρουν πριν εγκαταλείψουν το δυνατό γι’ αυτούς άλογο του Ερντογάν.
Ότι η τωρινή «εμπλοκή» Ερντογάν προέρχεται τρόπον τινά από τα δεξιά, όπως και στην Ελλάδα το 1989, δεν υπάρχει αμφιβολία. Χωρίς ίχνος επιχειρημάτων που να δικαιολογεί τον τίτλο, οι Financial Times κυκλοφόρησαν χθες με πηχυαίο τίτλο «Ο Ερντογάν είναι τώρα η πηγή των προβλημάτων της Τουρκίας».
Πέρα από όλα αυτά, το βούλιαγμα του ΑΚΡ στη διαπλοκή – όπως και η στροφή στον αυταρχισμό, με κορύφωμα τους περιορισμούς στο Ίντερνετ- είναι τόσο πραγματικό όσο και του Ανδρέα Παπανδρέου στο σκάνδαλο Κοσκωτά. Για την ακρίβεια πάντως, ο παραλληλισμός θα έπρεπε να αφορά κυρίως την περίοδο Σημίτη. «Ανάπτυξη» και αποθράσυνση της διαπλοκής, αλλά χωρίς τη φθορά και απαξίωση της ηγεσίας όπως συνέβη πολύ γρήγορα εδώ με τον Σημίτη. Αλλά και η σημιτικού τύπου, νεοφιλελεύθερη «ανάπτυξη» εδώ και εκεί έχουν σημαντικές διαφορές. Στην Τουρκία παρά τη νέα κρίση όπου απειλείται να ξαναβυθιστεί η γειτονική χώρα, η ανάπτυξη είχε περισσότερα στοιχεία πραγματικής οικονομίας και πραγματικής επέκτασης διεθνώς. Εύθραυστη μεν, αλλά όχι τόσο όσο αποδείχτηκε το δίχως άλλο στην ελληνική περίπτωση.
Γιώργος Τσίπρας
